MERSİN/ATLILAT SADİYE KIRSAL MİMARİ ENVANTER RAPORU

Authors : İpek DURUKAN

Pages : 130-149

View : 27 | Download : 11

Publication Date : 2003-03-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Atlılar, Mersin il merkezine 65 km uzaklık­ta Toros/Bolkar Dağlan üzerinde yaklaşık 1400 m yükseltide kurulmuş bir Çerkez Kö­yü. Eski adı Sadi ye olan yerleşim 19. yüzyıl sonunda II. Abdülhamit tarafından bölgeye yerleştirilen Abzegh ve Kabardey gruplar tarafından kurulmuş. Gerek mimari özellik­leri gerekse etnik yapısı ile özgün yapısını büyük ölçüde korumuş olan köy, yaklaşık aynı yükselti ve iklimde yer alan çevre yer­leşim birimlerinden farklı karakterini 80`li yıllar sonrasında hızla kaybetmeye başla­mış.`Mersin İli Atlılar Sadiye Köyü Kırsal Mi­marlık Envanteri` çalışması, 1996 yılında Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Ensti­tüsü`nde tamamlanan `Vernaküler Mimari ve Atlılar Köyü Üzerine Bir Çalışma `isimli yüksek lisans çalışması sırasında sağla­nan verilerin TÜBA - TÜKSEK projeleri formatında güncellenmesi esasına dayanmak­tadır. Bu bağlamda Atlılar Köyü`nde yapı­lan çalışma ile, mevcut fiziki ve sosyal veri­ler analiz edilmiş, özgün niteliklerini koru­makta olan binaların dijital fotoğrafları çe­kilmiş ve GPS aleti kullanılarak koordinat­ları saptanmıştır.Köyün ilk yerleşim yeri, bugünkü yerleşim yerinden yaklaşık 2 km batıda ve ızgara plan şemasına sahiptir. Seksen beş hane ola­rak kurulan köy kısa bir süre sonra bugün­kü yerleşim yerine taşınmış ve mevcut orga­nik doku zaman içerisinde oluşmuştur. Yerleşime özgün karakterini veren bir zamanlar çevrede bolca yetişen ardıç ağacından yapıl­mış yığma binalardır. Bu binaların bir kısmı eski köy alanından taş inmiştir. Ardıç binala­rın yapımı 1937 yılında ormandan ağaç ke­simi yasaklanınca azalmış, 1960`lı yıllara ka­dar devam etmiştir.Yerleşimdeki 180 adet binadan 108`i ardıç yığmadır. Bu binalardan 53`ü konut, 55`idepo veya a hırdır. Sosyal ve ekonomik ya­pıdaki değişim ve kente göç sonucu ardıç binaların sadece 10 adedi sürekli konut ola­rak kullanılmaktadır. Halen kullanılmakla olan konut ve ağıllar balçıkta sıvanmıştır.Güncellenen bu çalışma bir kez daha gös­termiştir ki Atlılar Köyü`nün en öncelikli sorunu terkedilmiş binaların içinde bulun­duğu kötü durum ve arazi kullanımların­da ki farklılaşmalara bağlı geri dönülmez bozulma sürecidir.
Keywords : Mimarlık kırsal, geleneksel, Akdeniz, Toroslar, Çerkez, Ahşap yığma