VAN MOLLAKÂSIM KÖYÜ’NDE BULUNAN İSLAMİ DÖNEM MEZAR TAŞLARI

Authors : Resul YELEN, Ayşegül BEKMEZ

Pages : 93-110

Doi:10.22520/tubaked.2020.22.006

View : 24 | Download : 11

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Van Gölü Havzası, Türk dönemi mezar taşları açısından Anadolu’daki en zengin eserleri bünyesinde barındırmaktadır. Ahlat, Erciş ve Gevaş gibi merkezlerde yer alan mezar taşları Anadolu’nun diğer bölgelerindeki mezar taşlarından farklı özellikler sergilemektedir. Şahidelerin boyutları, sanduka çeşitlilikleri bilhassa mimari, bitkisel, geometrik süslemeler ve kandil gibi simgesel anlamı olan kompozisyonlar havzadaki mezar taşı envanterinde farklı türleriyle sürekli kullanılmışlardır. Van Gölü’nün kuzey kıyısında bulunan Mollakâsım Köyü mezar taşları da bu merkezlerin üsluplarını yansıtan örnekler barındırmaktadır. Köydeki mezar taşlarında görülen kemer, mukarnas gibi mimari unsurlar, sembolik anlamları bulunan kandil motifleri, çiçek, kıvrım dal ve üzüm şeklindeki bitkisel bezemeler, yazı türleri ile biçimsel ve yapım teknikleri Van Gölü havzasındaki diğer mezar taşları ortak özellikler taşımaktadır. Mollakâsım Köyü’nde günümüze ulaşabilen iki hazire alanı mevcuttur. Bunlardan ilki köyün içerisinde Kara Şeyh Türbesi’nin etrafında bulunan hazirede yer almaktadır. Hazirede 6 adet nitelikli tarihi mezar tespit edilmiştir. Alan günümüzde de mezarlık olarak kullanılmaya devam etmektedir. İkinci hazire alanı ise köyün kuzeydoğusunda bir bahçe içerisinde yer almaktadır. Şeyh Ali Mezarlığı ismiyle anılan bu alanda 5 şahide 3 sanduka olmak üzere toplam 8 adet mezar tespit edilip incelenmiştir. Hazire alanında mezar taşlarının bir kısmı muhtemelen toprak altında yer almaktadır. İncelenen mezar taşları ise geçen zamanın verdiği bir tahribata uğramıştır. Her iki hazire alanında incelenen mezar taşları, bezeme ve biçimsel özellikleriyle Orta Çağ ve Osmanlı dönemi gibi geniş bir tarih aralığına tarihlendirilmektedir. Mollakâsım Köyü mezar taşları Van Gölü havzasında uzun yıllar boyunca devam eden geleneğin daha önce yayınlanmamış parçalarıdır. Bu mezar taşları bölgedeki mezar taşı üslubunun küçük köy hazirelerine kadar taşındığını ve halk tarafından yüzyıllar boyunca benimsenerek kullanıldığı göstermesi bakımından önemlidir.
Keywords : Van, Mezar taşı, Mollakâsım Köyü