ANTALYA MÜZESİ’NDEKİ TAŞ KAPLAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Mustafa Yıldızlı

Pages : 87-104

Doi:10.22520/tubaked.1383085

View : 97 | Download : 77

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Antalya Müzesine satın alma yoluyla kazandırılan 24 adet taş kap değerlendirilmiştir. Taş kap yayınlarının az ve çok önem verilen bir malzeme olmaması nedeniyle burada taş kaplarla ilgili alan çalışmalarına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Ayrıca Antik Çağ insanının taş kapları neden tercih ettiğine buradaki formların kullanım alanlarına değinilmiştir. Taş insan yaşamında en çok kullanılan malzemelerden bir tanesidir. Dayanıklı olan taş birçok alanda ihtiyaca göre kullanılmıştır. Bu kullanım alanlarından biri de taş kaplardır. Taş kaplar erken dönemlerden itibaren insan yaşamına kolaylıklar sağlamıştır. Kullanım amacına göre formların çeşitlendiği görülmüştür. Antik Çağ insanı parfüm ve hoş kokulu yağları alabastronda saklamış ve kullanmıştır. Alabastronlar hem pişmiş topraktan hem de alabaster denilen bir mermerden yapılmıştır. Bu mermerin tercih edilmesinin temelinde mermerin doğal görüntüsü ve içindeki kokuyu uzun süre koruması yatmaktadır. Beslenme kültüründe tahıl ürünlerini ezmede ve dövmede, mutfakta baharatların karıştırılmasında, sos yapımında, meyve suyu hazırlamada, sarımsak ve yeşil bitkilerin ezilmesinde havan ve havaneli kullanılmıştır. Havanlar kullanım alanlarına göre sığ veya derin yapılmıştır. Bu da formun farklı boyutlarda ve şekillerde yapılmasına katkı sağlamıştır. Sığ ve derin havanlar, mutfakta, sağlık merkezlerinde (asklepion), boyahanede (porphyrobapheion), atölye ve işliklerde kullanılmıştır. Evlerde ve hamamlarda servis kabı olarak tabaklar tercih edilmiştir. Tekneler ise hamamlarda suyu tutmada, atölyelerde ve işliklerde ise hem su için hem de zeytinin yağının çıkarılmasında ve üzümün şıra haline getirilmesi aşamasında kullanılmıştır.
Keywords : Taş Kap, Alabastron, Havan, Havaneli, Antalya Müzesi