Sade Hayatın İz Bırakan Dokuması: Terpink’te Hasır-Hesir

Authors : Davut KAPLAN

Pages : 29-39

View : 29 | Download : 13

Publication Date : 2023-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Terpink insert ignore into journalissuearticles values(Aşağı Çamlı-Oltu); yerleşimi kurulduğu günden bu yana su kaynakları açısından çevre yerleşimlerinin bazılarına göre daha zengin konumda olduğu kesindir. Sınırları içerisinde kısmen heyelan bölgeleri bulunduran Terpink arazisinde bazı noktalarda birikinti-çökelti gölleri oluşmuştur. Bu göllerden sızan sular ise hasır dokumanın hammedelerinin en yaygın büyüme alanlarıdır. Sepet, sele, çepük, depolamak için vazo biçiminde tasarlanmış büyüklü küçüklü sepetler, çemberli gibi bitkisel örgüler bu zenginliğin sonuçlarıdır. En önemli dokumacılık türü ise hasır dokumadır. Hasır dokuma kırsal kesimde ticaret amaçlı üretimden çok dışarıya bağımlılığı azaltan ve kendi kendine yeten üretimin en güzel örneklerinden biridir. Her ne kadar günümüe kadar ulaşmış hasırların kökenlerine ait bulgular olmasa da özgün örgü ve şekli açısından Terpink hasırları adından söz ettirmekteydi. Yüzlerce yıl aynı tip ve aynı teknikte üretilerek geleneklere bağlılığın göstergesi bu hasırlar, doğumdan ölüme kadar günlük yaşamın her alanında kullanılmış örnekleridir. Kullanımları ise sahiplerinin tercihine göre yaz ve kışın günlük işlere, mekanlara göre değişiklik gösterir. Bazıları tahılları kurutmak için sergi, bazıları uyumak için yaygı, bazıları ise ölüyü gizlemek için örtü işlevindedir. Çalışmada hasırların hammadesi olan cil ve mısır gibi bitkiler, özellikleri, temini, hasırın dokuma tekniği ve kullanım alanları değerlendirilmiştir. Ulaşım ve haberleşme ağlarının 1990 sonrası kısa bir dönemde gelişmesi ile dar coğrafyada kendi kendine yeten Terpink’te çok sayıda yerel üretim yok olmuştur. Fabrikasyon halı ve kilimler gibi yeni ürünlerin ortaya çıkması ile birlikte hasır dokumacılığı da terk edilmiştir. Terpink’te hasır dokumacılığı ile ilgili tespitler ve geleceği ile ilgili öneriler sunulmuştur.
Keywords : Bitkisel hammadde, Hasır, Hasır dokuma, Terpink, Aşağı Çamlı