Enerji diplomasisi açısından siyasallaşan mekân, Hazar: Statü ve Paylaşım Sorunu

Authors : Deniz Taşkın

Pages : 29-38

Doi:10.17211/tcd.73154

View : 20 | Download : 6

Publication Date : 2014-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hazar Havzası, petrolün ilk bulunduğu yerlerden biri olup 20. Yüzyıldan itibaren önemli  bir petrol merkezine dönüşmüştür. Bakü’den çıkartılan petroller onlarca yıl gerek Rusya  gerekse de SSCB’deki tüm petrol üretiminin büyük kısmını karşılamıştır. Ancak SSCB  sonrasında Hazara kıyıdaş ülke sayısının artması, Hazarın statüsü ve paylaşımı sorununu  gündeme getirmiştir. Kıyıdaş beş devlet, ulusal ve uluslararası çıkarları doğrultusunda  hareket  etmeleri  nedeniyle  henüz  statü  ve  paylaşım  konusunda  ortak  karara  varamamıştır.  Hazar’ın  statüsü,  küresel  güçleri  ve  enerji  projelerini  yakından  ilgilendirmektedir.  AB,  alternatif  kaynaklar  bulmak  için  bölgenin  kaynaklarını  önemsemektedir. Rusya, enerji oyununda geriye düşmemek için bir taraftan Hazar`daki  çıkarlarının ve doğalgaz satışının olumsuz etkilenmemesi, diğer taraftan Batılı şirketlerin  bölgede  etkin  olmaması  için  çabalamaktadır.  ABD,  Hazar  Havzası’nda  Rusya  egemenliğini kırmak için uğraşmaktadır. Türkiye ise, petrol ve doğal gaz boru hatlarının  uluslar arası piyasalara arzında stratejik  konuma sahip olmasının  verdiği avantajları  kullanarak, bölgedeki nüfuzunu artırmak istemektedir. Hazar, sahip olduğu özellikleri ile  enerji diplomasisi açısından uluslar arası rekabeti ısıtan ve adeta emperyalist güçleri  yeniden harekete geçiren bir mekân olarak ön planda kalmaya devam etmektedir. Anahtar Kelimeler: Enerji Diplomasisi, Hazar, Rusya, Azerbaycan, Türkiye.  
Keywords :  Energy Diplomacy,  Caspian,  Russia,  Azerbaijan,  Turkey