Marmara Gölü yakın çevresindeki arazi kullanım faaliyetlerinin zamansal değişimi (1975-2011) ve göl ekosistemlerine etkileri

Authors : Ali GÜLERSOY

Pages : 31-44

Doi:10.17211/tcd.19768

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2014-10-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğal işlevleri-ekonomik değerleriyle yeryüzünün önemli ekosistemlerinden birisi olan sulak alanlar lokal ölçekte incelenmeli ve teknolojik imkanlardan yararlanarak bu alanların sürdürülebilirliği sağlanmalıdır. Bu çalışmada Marmara Gölü yakın çevresindeki arazi kullanım faaliyetlerinin zamansal değişimi, bu faaliyetlerin göl ekosistemine etkileri uzaktan algılama teknolojisi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sahasının % 64,3’ünü tarım, % 23,3’ünü orman, % 8,8’ini mera, % 2,8’ini su, % 0,4’ünü yerleşim, % 0,4’ünü sucul bitki alanları oluşturmaktadır. Sahada 1986-2011 yılları arasında arazi kullanımındaki en büyük değişim, % 173 oranında insert ignore into journalissuearticles values(598 ha); artışla yerleşim alanlarında yaşanmıştır. Buna karşın sucul bitki insert ignore into journalissuearticles values(% 21, 230 ha); ve mera alanlarındaki insert ignore into journalissuearticles values(% 18, 4508 ha); azalış dikkat çekmektedir. Marmara Gölü yakın çevresindeki arazi kullanımının göl ekosistemi üzerindeki etkileri; 1. Göl alanındaki değişmeler, 2. Ötrofikasyon, 3. Gölün doğal yapısına müdahale edilmesiyle ortaya çıkan değişimlerdir. 1975-2011 yılları arasında % 6 oranında insert ignore into journalissuearticles values(369 ha); küçülen göl tarımsal gübre-pestisitlerin göl haznesinde birikmesiyle son 20 yıl içerisinde ötrofik göl konumundan hipertrofik konuma geçmiştir. Gölün 1932-1953 yılları arasında DSİ’ce bir rezervuara dönüştürülmesi, onarılamaz sonuçlara yol açmış, göl suyunun biyolojik-fiziksel-kimyasal yapısı değişime uğramıştır. Göl etrafındaki sucul bitkilerin tarım alanları elde etmek vb. amaçlarla kesilmesi-yakılması-köklenmesi büyük ölçüde sığ alanlardan oluşan göl ekosisteminde derin yaralar açmıştır. Marmara Gölü gibi nadir bir ekosistemin sürdürülebilirliği, Gediz Havzası’nın bütününü ele alan interdisipliner çalışmalara paralel olarak, kurumlar üstü işbirliğini gerektirmektedir. Bu çerçevede; bir an önce gölden su alımı durdurulmalı, göle kirletici unsurlar taşıyan kanallar kapatılmalı ve göl yakın çevresiyle birlikte koruma altına alınmalıdır. Anahtar Kelimeler: Marmara Gölü Ekosistemi, Arazi Kullanımı, Uzaktan Algılama, Doğal Ortam Potansiyeli.
Keywords : Marmara Gölü Ekosistemi, Arazi Kullanımı, Uzaktan Algılama, Doğal