Antep savunması’nın Gaziantep ili yerleşme adları üzerindeki etkisi ve bu etkinin Coğrafi Bilgi Sistemleri tabanlı mekânsal analizi

Authors : Erol UZUN, Pınar DOĞAN UZUN

Pages : 7-12

Doi:10.17211/tcd.493224

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2019-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Antep Savunması süresince 6317 şehit verilmesi ve zor şartlar altında bir yılı aşkın bir süre boyunca Fransızlara karşı büyük bir direniş gösterilmiş olması nedeniyle TBMM tarafından 6 Şubat 1921`de şehre `Gazilik` unvanı verilerek Antep halkının onurlandırılması, eski Türk devletlerindeki ad verme geleneğiyle benzerlik göstermektedir. Günümüz şartları açısından bakıldığında ise,  gazilik unvanı ile mekâna kutsallık kazandırılması ve halkın onurlandırılması, ulus ve ulus devlet inşa etme amacına yönelikti. Ancak vatanın yeniden inşası sürecinde yerleşme adlarında görülen değişimi sadece Türklere ve Türk devletlerine özgü bir durum olarak algılamak doğru değildir. Bağımsızlığı yeni elde etmiş veya elde etme mücadelesi veren uluslar, genellikle benzer uygulamalara başvurmakta ve bölgeye hâkim olduklarını göstermek amacıyla yer ve yerleşme adlarını kendilerine uygun hale getirme çabası içerisine girmektedirler. Antep Savunması’nın yerleşme adları üzerindeki etkisinin ve Coğrafi Bilgi Sistemleri’nden yararlanılarak bu etkinin mekân üzerindeki yansımasının ele alındığı çalışmada, yerleşme adları-olay-mekân ilişkisi analiz edilmeye çalışılmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin, mekân üzerinde yapılacak araştırmalara yeni yaklaşımlar kazandırması, son yıllarda yerleşme adları konusunda yürütülen araştırmalarda görülen artışa rağmen coğrafyacılar tarafından yapılan araştırmaların sayıca azlığı ve Antep Savunması’nın yerleşme adları üzerindeki güçlü etkisi, çalışmanın yapılmasındaki gerekçeleri oluşturmaktadır. İlin ve iki merkez ilçenin, şehrin, il merkezindeki mahalle yerleşmelerinin yaklaşık % 3’nün ve sokak sayısının % 0,25`inin adı üzerinde Antep Savunması’nın etkisinin görülmesi, bu güçlü etkinin somut kanıtlarını oluşturmaktadır. Antep Savunması’nın yerleşme adları üzerindeki etkisinin ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinden yararlanılarak bu etkinin mekân üzerindeki yansımasının ele alındığı çalışmada, yerleşme adları-olay-mekân ilişkisi analiz edilmeye çalışılmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin, mekân üzerinde yapılacak araştırmalara yeni yaklaşımlar kazandırması, son yıllarda yerleşme adları konusunda yürütülen araştırmalarda görülen artışa rağmen coğrafyacılar tarafından yapılan araştırmaların sayıca azlığı ve Antep Savunması’nın yerleşme adları üzerindeki güçlü etkisi, çalışmanın yapılmasındaki amaç ve gerekçeleri oluşturmaktadır. İlin ve iki merkez ilçenin, şehrin, il merkezindeki mahalle yerleşmelerinin yaklaşık % 3’nün ve sokak sayısının %  0,25`inin adı üzerinde Antep Savunması’nın etkisinin görülmesi, bu güçlü etkinin somut kanıtlarını oluşturmaktadır.
Keywords : Gaziantep, Antep Savunması, yerleşme adları