Türk Din Psikolojisi Çalışmalarında “Tasavvuf Psikolojisi” Literatürü (1946-2022) Üzerine Bir Araştırma

Authors : Halime Hilal TAŞKIN

Pages : 115-130

Doi:10.59379/tdpd.1187287

View : 29 | Download : 25

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada, Türk din psikolojisi çalışmalarında tasavvuf psikolojisi üzerine bir literatür insert ignore into journalissuearticles values(1946-2022); taraması yaparak bu çalışmaların akademik ürün çeşitliliğine göre genel durumunu belirlemek amaçlanmaktadır. Bu sebeple makalede, 1946-2022 yılları arasında “tasavvuf psikolojisi” konusunda yapılan ‘kitap, tez, makale, bildiri ve ansiklopedi maddesi’ türündeki Türkçe yazılan araştırmalar, akademik ürün çeşitliliğine göre gruplanarak bir araya toplanmıştır. 1946-2022 yılları arasında bu çalışmalarda meydana gelen gelişim ve değişimi panoramik biçimde gözlemleme fırsatı sunan bu makalede, metodolojik olarak literatür tarama modeli kullanılmıştır. Tasavvuf psikolojisi üzerine Türkiye’de yapılan araştırmalar; Ulusal Tez Merkezi, Dergi Park Akademik, İslam Araştırmaları Merkezi, Google Akademik, Milli Kütüphane, Ulusal Toplu Katalog, Sobiad ve İslam Ansiklopedisi gibi internet veri tabanları insert ignore into journalissuearticles values(n=8); kullanılarak taranmıştır. Ayrıca bu makalede, tasavvuf psikolojisi üzerine araştırma yapmayı planlayan araştırmacıların kaynak tarama ihtiyacını gidermek de hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda makalede sonuç olarak; akademik ürünlerin türlerine göre nicel dağılımlarına bakıldığında, taranan kaynakların %21’ini kitapların insert ignore into journalissuearticles values(n=22);, %19’unu tezlerin insert ignore into journalissuearticles values(n=19);, %52’sini makalelerin insert ignore into journalissuearticles values(n=53);, %6’sını bildirilerin insert ignore into journalissuearticles values(n=6); ve %2’sini de ansiklopedi maddelerinin insert ignore into journalissuearticles values(n=2); oluşturduğu görülmüştür. Tüm bu nicel ürün çeşitliliğine göre toplamda 102 adet akademik ürünün/kaynağın tarandığı tespit edilmiştir. Tasavvuf psikolojisi üzerine insert ignore into journalissuearticles values(1946-2022); yapılan literatür taraması sonucunda genel bir değerlendirme yapıldığında, konuyla ilgili yeterli düzeyde çalışma yapılmadığı gözlemlenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda din psikolojisi alanında çalışan din psikologları için konuya ilişkin şu önerilerde bulunulabilir: insert ignore into journalissuearticles values(i);-Türk din psikologları toplantılarında, tasavvuf psikolojisi üzerine yapılacak tez çalışmalarını ve yayınlarını öne çıkarmak amacıyla kararlar alınabilir. insert ignore into journalissuearticles values(ii);-Yapılacak çalışmaların güncellenebilmesi amacıyla bibliyografi ve literatür çalışmaları sürdürülebilir. insert ignore into journalissuearticles values(iii);-Tasavvuf psikolojisiyle ilgili uygulamalı araştırmalar, bundan sonraki din psikolojisi çalışmaları literatürüne alınabilir. insert ignore into journalissuearticles values(iv);-Yapılan literatür araştırmaları göz önüne alındığında bildiri çalışmalarının çok sınırlı sayıda olduğu gözlenmiştir. Bu yayın türlerindeki eksiklikler, din psikolojisi araştırmacıları tarafından giderilebilir. insert ignore into journalissuearticles values(v);-Tasavvuf psikolojisiyle ilgili yapılacak araştırmalara güncel olarak öne çıkan sorunlar da eklenebilir. Örneğin; inanç krizi boyutunda deizm konusu, ruh sağlığı boyutunda internet ve uyuşturucu bağımlılığı başta olmak üzere bağımlılık sorunu gibi bazı temel sorunlar eklenebilir.
Keywords : Din psikolojisi, Tasavvuf psikolojisi, Mistisizm, Bilim tarihi, Literatür