Eskişehir’de Meskûn Nogayların Nogay Türkçesini Kullanma Pratikleri (Nogai Performance of Noghais Settled in Eskişehir)

Authors : Erdoğan BOZ

Pages : 17-26

View : 14 | Download : 16

Publication Date : 2016-12-13

Article Type : Research Paper

Abstract :     Bu yazıda, Eskişehir’e yerleşmiş Nogayların, Nogay Türkçesini kullanma pratikleri  üzerinde durulacaktır. 1850-60’lı yıllardan itibaren ikinci vatan tuttukları Anadolu’ya  göç etmeye başlayan Nogayların önemli yerleşim merkezlerinden biri de Eskişehir’dir.  Eskişehir’de yaklaşık 120-130 yıldır ikamet eden Nogaylar, uzun süre köylerde  kapalı bir toplum olarak yaşarken öz dillerine ve kültürlerine bağlı kalmışlardır.      Türkiye’deki köyden kente göç süreci, Nogayları da etkilemiş ve Nogay köyleri  giderek boşalmıştır. Özellikle yakın kent merkezleri başta olmak üzere İstanbul, Ankara  ve İzmir gibi büyük kentlere göç eden Nogaylar, yurt dışında da Amerika’yı tercih  etmişlerdir.      Göçler, başta dillerinde olmak üzere kültürlerinde büyük kayıplara yol açmıştır.  Böylelikle Nogay Türkçesinin, Nogaylar arasındaki işlevsel değeri neredeyse tamamen  kaybolma noktasına gelmiştir. Nogay kültürü ise yaşanır bir değer olmaktan çıkarak  yerini ortak kültür değerlerine bırakmıştır.      Bu araştırmada, Nogayların Nogay Türkçesini kullanma pratikleri ele alınmıştır.  Bunun için Nogayların Eskişehir ilinde ikamet ettikleri bütün yerleşim yerlerine gidilerek  kaynak kişilere doğrudan görüşme yöntemiyle önceden hazırlanmış açık uçlu  sorular yöneltilmiştir. Elde edilen veriler çizelgelere aktarılmış ve yorumlar yapılmıştır. Abstract     In this paper, Nogai performance of Noghais settled in Eskişehir will be emphasized.  Eskişehir is one of the important centres of population for Noghais who started  to emigrate to Anatolia. They have identified it second motherland since 1850-60’s.  Noghais, inhabited in Eskisehir for 120-130 years, kept to their own language and  culture while they were living in villages as a closed society for a long time.     Emigration process in Turkey affected Noghais too and the Noghai villages became  empty by degrees. Noghais emigrated to İstanbul, Ankara, İzmir and near city  centres especially, preferred USA abroad.     These emigrations caused major losses about their culture and their language  especially. Thus, functional value of Nogai between Noghais almost got to failure  completely. Noghai culture stopped being a living value and gave its place to common culture values.     In this study, Nogai performance of Noghais was discussed. For this purpose, all  places in Eskisehir which Noghais settled were visited. The previously prepared open  ended questions were asked resource persons by direct interview method. Acquired datas were converted to tables and commented.
Keywords : Eskişehir, Nogaylar, Nogay Türkçesi, dil kullanımı, dil kaybı, Eskisehir, Noghais, Nogai, linguistic performance, language loss