TURKISH FOLK POETRY AND FOLK MUSIC IN MECMUÂ-İ SÂZ U SÖZ BY ALİ UFKÎ BEY (ALBERT BOBOWSKI)

Authors : Fikret TÜRKMEN, Hande Devrim KÜÇÜKEBE

Pages : 259-282

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2017-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Soylu bir Polonya ailesinde 1610 yılında, bugün Ukrayna’da bulunan, Lvov şehrinde doğan Albert Bobovius’un adı Wojciech’tir. Wojciech delikanlılık döneminde çok iyi bir eğitim görmüştür. Latince ve Yunanca’nın yanı sıra musiki eğitimi de almıştır. 18 yaşında Kırım Tatarları tarafından esir alınarak hayatının ikinci döneminin başladığı İstanbul’a getirilmiştir. Böylece genç Wojciech’in. Çeşitli kaynaklarda ismi Albert Bobowski, Albert Bobovio, Albertus Bobovius gibiLehçe isimlerinin yanı sıra Müslüman olduktan sonra Ali Bey, Hali Bey, Alli, Hulis Bey isimlerinin de kullanıldı- ğı görülür. Sonunda Ufki mahlasını alır ve “Santurî Ali Bey” olarak şöhret kazanır. Tahminlere göre 19 yılını geçirdiği Topkapı sarayına geldiğinde yaşı 22 ile 29 arasında olmalıdır. Enderun’da eğitimini tamamlar. Burada mükemmel Türkçe öğrenir, Türk musikisi ve şarkılarıyla ilgilenir. Nota yazmayı bilmesi ve sesinin güzelliğiyle kısa sürede takdir kazanarak hanendeliğe yükselir ve musiki hocası olur. Avrupa nota sistemiyle Türk klasik musiki eserlerinin yanında halk ezgilerini notaya alarak “Mecmuâ-i Sâz u Söz” insert ignore into journalissuearticles values(Ali Ufkî Edvârı); adıyla bir eser hazırlar. Bugün bu eser Londra’da British Library’de saklanmaktadır. Bu eserin müsveddesi niteliğindeki “Şiir ve Şarkı Mecmuası” isimli diğer bir yazma da Paris’te Biblioteque National’de Türkçe Yazmalar arasında bulunmaktadır. 1657 yılında da bir Paşa’nın yanında Mısır’a gitmiştir. Paşa’nın lütfuyla burada azat edilmiş ve İstanbul’a dönmüştür. Ömrünün sonuna kadar pek çok eser yazmıştır. Bu çalışmada kaynak olarak Londra’daki nüsha üzerinde yazılmış 1976’da Şükrü Elçin tarafından “Ali Ufkî Mecmuâ-i Sâz u Söz” adıyla yayımlanan kitap ile öğrencim Hakan Cevher’in doktora tezi olarak 2003’te hazırladığı “Hâzâ Mecmuâ-i Sâz u Söz insert ignore into journalissuearticles values(Çeviri-Yayım-İnceleme);” adlı eserleri kullanılmıştır
Keywords : Ali Ufki, Mecmua i Saz u Söz, Türk musikisi, ilk modern notalama