MÖHEMMET MEHDİYEV’İN TURNALARIN İNDİĞİ YERDE ADLI ROMANINDA KAZAN TATAR GELENEKLERİ

Authors : Roza KURBAN

Pages : 177-194

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2019-03-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Köklü bir geçmişe ve zengin bir kültüre sahip olan Kazan Tatarlarının yaşam tarzı, hayat şartları ve doğa koşullarını yansıtan gelenekleri Tatar yazarı Möhemmet Mehdiyev’in Tornalar Töşken Cirde adlı romanında en ince detayları ile kaleme alınmıştır. Romanda, Kazan Tatarlarının yüzyıllar ötesinden gelen millî bayramı Saban Toyu’nun dışında, yerel ve ailevi geleneklerden de söz edilmiştir. Saban Toyu bayramı, günümüzde de kutlanan ve unutulmayan, yıllar içerisinde içeriği değişen ancak özünü, millî ruhunu yitirmeyen bir şenliktir. Bazı Kazan Tatar gelenekleri farklı illere veya köylere özgü, yani yereldir. Örneğin, “Cilek Cıyu” insert ignore into journalissuearticles values(Çilek Toplama); geleneği çevresinde çilek olan köylerde, “Şel Beylev” insert ignore into journalissuearticles values(Şal Örme); geleneği keçi beslenen bölgelere has olup sınırlı köylerde mevcuttur. “Soldatka Ozatu” insert ignore into journalissuearticles values(Askere Uğurlama); geleneği ise Tatarların yaşadığı her köyde yapılmaktadır. Zira 18 yaşını bitiren her genç askere gidip vatani görevini yerine getirmek zorundadır. Möhemmet Mehdiyev romanında, ailevi geleneklerden de söz etmiştir. Yazar, aile geleneklerinin tüm aile fertlerini bir araya toplamakla kalmadığından, söz konusu geleneklerin insanların hayatındaki etkisinden bahsetmiştir. Kaybolan ve kaybolmaya yüz tutan bazı geleneklerin romanda yer alması, Kazan Tatarlarını yakından tanımak açısından önemlidir. Örneğin; gençlerin sonbahar ve kış aylarında arkadaşlarının evine oturmaya gittiği “Avlak Öy” insert ignore into journalissuearticles values(Tenha Ev);, kaybolan geleneklerden birisidir. Ayrıca o gelenekleri gören büyüklerimiz de artık birer birer aramızdan ayrılmaktadır. Yeni neslin söz konusu eski gelenekleri sadece romanlardan öğrenme şansı vardır. Gelenekler, geçmişi geleceğe bağlayan bir köprüdür ki, geleneklerin nesilden nesle aktarılması o milletin özünün ve millî benliğinin korunmasını sağlar.
Keywords : Kazan Tatarları, Kazan Tatar gelenekleri, Kazan Tatar edebiyatı, Saban Toyu, Möhemmet Mehdiyev, Tornalar Töşken Cirde