Türk Kültür Mirasının Korunması ve Tarihi Çevre Bilinci Üzerine

Authors : Yüksel SAYNA

Pages : 153-156

View : 12 | Download : 12

Publication Date : 2009-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkler millet olarak pek az toplumun sahip olabileceği köklü bir tarih ve kültürel mirasın varisleridir. Üç kıta üzerinde, çok geniş bir coğrafyaya yayılmış bulunan Türk mimarlık anıtları bunun en önemli parçalarından birini oluşturmaktadır. Gereği gibi korunamayan bu mirasın büyük bölümü şimdiye kadar çeşitli sebeplerle yok edilmiştir. Ne yazıktır ki, tarihi eser kavramının bütün toplumlarda benimsendiği ve korumacılığın artık tartışma konusu olmaktan çıktığı günümüzde de Türk sanat ve mimari eserlerinin tahribatı sürmektedir. Kültürel kimliğin yanında, tarihe de tanıklık eden söz konusu eserlerin yok olmasında bir çok neden sayılabilir. Ancak, kitlesel eğitim eksikliğine bağlı olarak, tarihi çevre bilincinin yetersizliği bu yok oluşta en etken rolü oynamaktadır. Bugün dünyanın birçok yerinde Türk mimari eserleri; gelişme ve modernleşmenin önünde engelmiş gibi gösterilerek yeni imar planlarıyla ve yapılaşmalarla ortadan kaldırılmakta; ya da yeni çevre düzenlemelerine kurban edilmektedir. Nitekim, son elli yıl içindeki kimi uygulamalar incelendiğinde, sayısız mimarlık eserinin böyle sebeplerle tamamen yok edildiğine veya içinde bulunduğu tarihi dokudan soyutlanarak, çevrelerinin uygunsuz yeni yapılarla doldurulduğuna tanık olunmaktadır. Oysa, gerçek anlamda kültürel mirasın ve mimari anıtların yaşatılması, onların içinde bulunduğu fiziki ve tarihi çevre ile bir bütün halinde korunmasını gerektirir. Bunu sağlayabilmek, tarihi çevre bilincinin ulusal ve uluslar arası düzeyde bütün toplumlarda ciddi eğitim programlarıyla acilen oluşturulması ve yerleştirilmesiyle mümkündür. Bu makalede, Türk mimarlık mirasından bazı yapıların yanlış uygulamalar sonucunda nasıl yok edildiğinin, ya da çevrelerinden ne şekilde koparılmış olduğunun örnekleri verilerek; günümüzde artık insanlığa mal olmuş seçkin Türk anıtlarının mevcut tarihsel dokularıyla birlikte korunmasında, tarihi çevre bilincinin önemi ve gereği üzerinde durulmaktadır.
Keywords : Türk Kültür Mirası, Tarih Çevre, Koruma