Çağdaş Uygur Edebiyatında Bir Hikâye: Çenıkış

Authors : Alimcan İNAYET

Pages : 73-117

View : 23 | Download : 11

Publication Date : 2009-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Şiir merkezli gelişen Uygur edebiyatında hikâye türü ancak 1930’lu yıllarda ortaya çıkmış, 1940’lı yıllarda gelişmeye devam etmiş, 1950’li yıllarda oldukça yüksek bir seviyeye ulaşmıştır. Yazar Zunun Kadiri’nin 1955 yılında kaleme aldığı “Çenıkış” hikayesi Uygur hikayeciliğinin 1950’li yıllarda ulaştığı seviyeyi temsil edebilecek niteliktedir. 1950’li yıllar Çin’de ve Doğu Türkistan’da komünist partinin iktidarda olduğu, komünist rejimin yerleştiği, komünizm ideolojisinin hakim olduğu, sosyalist düzenin kurulduğu dönemdir. Daha önce Milliyetçi Çin yönetiminin ağır baskı ve zulmü altında ezilen, sömürülen Uygur halkı, tüm umudunu ezilen milletlere özgürlük, eşitlik vaadiyle iktidara gelen komünistlere bağlamıştı. Yazar böyle bir atmosferde “Çenıkış” hikâyesini yazarak toplumda yaşanan sosyal değişiklikleri yansıtmaya çalışmıştır. Hikayede son derece tembel, uyuşuk, vurdumduymaz, bilinçsiz karakter özelliğine sahip Metniyaz’ın yeni rejim ve yeni sosyal koşullar altında nasıl değişerek aktif, topluma yararlı, toplumsal bilince sahip bir kişiye dönüştüğü anlatılmaktadır. Yazar bu tavrıyla topluma hakim olan sosyalist düzene destek vermiştir
Keywords : Kanola, Metniyaz, Hemra, Đşbirliği Grubu, Kooperatif