Kemine Tipine Bağlı Fıkralar Üzerine Bir İnceleme

Authors : Boray İDEM

Pages : 307-324

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2012-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :On dokuzuncu yüzyıl Türkmen edebiyatının önde gelen şahsiyetlerinden biri olan Memmedveli Kemine, sadece şiir yazmamış, içinde yaşadığı Türkmen toplumunun aksayan yönlerini de satirik bir yaklaşımla ele almıştır. Yaşadığı dö- nemdeki siyasi yapıyı, adalet sistemini ve halkın dini duygularını sömüren müftü ve kadı gibi din adamlarını ustalıkla eleştiren Kemine, hünerini hem şiirlerinde hem de şorta sözlerinde göstermiş; buna ek olarak, başka mizah tiplerine bağlı olan bazı fıkraların adına bağlanmasıyla mizahi bir tip haline de gelmiştir. Dört bölümden oluşan makalemizin birinci bölümünde Memmedveli Kemine’nin hayatı hakkında kısa bilgi verilmiş, ikinci bölümde şorta söz ve yomak kavramları tanıtılarak Kemine’nin şorta sözlerinin bir sınıflandırması yapılmıştır. Çalışmamızın üçüncü bölümünde, Kemine ve Nasrettin Hoca adına bağlı fıkralar arasındaki benzerlikler -veya ortaklıklar- tespit edilmiş, dördüncü ve son bölümde de Kemine’nin şorta sözleri mizah teorilerine göre incelenmiştir.
Keywords : Türkmen, Mizah, Fıkra, Tip, Kemine