Balkan Savaşlarının Osmanlı’da İşçi Hareketleri Üzerindeki Etkileri

Authors : Kadir YILDIRIM

Pages : 213-234

View : 21 | Download : 12

Publication Date : 2012-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Sanayileşme çabalarının 19. yüzyılda hız kazanmasıyla birlikte, Osmanlı çalışma hayatında çok sayıda işçi çalıştıran üretim birimlerinin sayısı da artmaya başla- mıştır. Bu artışın doğal sonuçlarından birisi de, 1870’lerden itibaren işçi ve işve- ren kesimleri arasındaki anlaşmazlıklardan kaynaklanan grevlerin daha sık gö- rülmeye başlanmasıydı. 1908’de ilan edilen II. Meşrutiyet ise, işçi hareketleri ve işçi örgütlenmesinin yerleşmesi için gerekli ortamı hazırlamıştır. Osmanlı geneli için işçi hareketleri değerlendirildiğinde, Selanik, Drama, Kavala, İskeçe, Üsküp, Manastır gibi önemli üretim merkezlerini barındıran Rumeli bölgesi, ülke içinde işçi hareketlerinin en sık görüldüğü ve işçi sendikalarının en faal olduğu bölge- lerden biriydi. Bu hareketlilik 1910 yılıyla birlikte Rumeli bölgesi içinde olduğu gibi İstanbul’u da kapsayacak şekilde bölgeler arasında da işçi dayanışmasının yerleşmesine zemin hazırlamıştır. Ancak 1912 yılında başlayan Balkan Savaşları, Rumeli bölgesinin kaybedilmesiyle birlikte işçi kesiminin yaşadığı bu gelişim sü- recini de geri dönülmeyecek biçimde kesintiye uğratmış ve Osmanlı işçi sınıfını başsız bırakmıştır. Arşiv kayıtları ve döneme ait süreli yayınların temel alındığı bu çalışma, işçi hareketlerinin gelişim sürecini ve Balkan Savaşları’nın bu sürece etkilerini Rumeli bölgesi üzerinden hareketle ortaya koymaya çalışmaktadır
Keywords : Osmanlı, İşçi Hareketleri, Grev, Rumeli, Balkan Savaşları