19. YÜZYIL ORTALARINDA BALKANLARDA ALKANLARDA BİR OSMANLI KASABASININ SOSYO-EKONOMİK YAPISI: VULÇITRIN

Authors : İsmail ARSLAN

Pages : 409-424

View : 19 | Download : 27

Publication Date : 2012-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyıl Osmanlı dünyasının anlaşılmasında ve Osmanlı taşrasının sosyo- ekonomik yapısının ortaya konulmasında Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan temettuat defterleri koleksiyonu araştırmacılara çok önemli veriler sunmaktadır. İmparatorlukta Tanzimat’la birlikte başlatılan devletin yapısına yeniden nizam verme faaliyetlerinin iktisadi anlamda yansıması olan bu kayıtlar, tutulduğu böl- genin makro ve mikro düzeyde sosyo-ekonomik kompozisyonunu çıkarmanın ya- nında; Osmanlı taşrasının ayrıntılı bilgilerini ihtiva etmekte ve Osmanlı taşrasını çözümlemeye yönelik çalışmalar için önemli istatistikî verileri kapsamaktadır. Bu çalışmada, kayıtların tutulduğu dönemde Üsküp Eyaleti’nin Priştine Kaymakamlı- ğı’na bağlı olan nefs-i Vulçıtrın’ın, yani Vulçıtrın kaza merkezinin, temettuat ka- yıtları ışığında soyo-ekonomik yapısı ortaya konulmuştur. Çalışmada, kasabanın coğrafi konumu hakkında kısa bir bilgi verildiği gibi; Vulçıtrın adının anlamı, ka- sabadaki mahalle ve hane sayısı, nüfusun etnik ve mesleki yapısı, kasabanın mima- ri eserleri ve günümüzdeki durumlarına ilişkin bir değerlendirme yapılmıştır. Ay- rıca 16. yüzyılda Rumeli Beylerbeyliği içinde bir sancaktan, 19. yüzyıl sonlarında Kosova Vilayeti içinde bir kaza konumuna gelen Vulçıtrın’ın bu süre içindeki idari ve demografik yapısı ile kasabanın mahallelerinin durumundaki değişim de ele alınmıştır
Keywords : Balkanlar, Vulçıtrın, Sosyo Ekonomik mik Yapı, Etnik ve Mesleki Yapı, Mimari