Dede Korkut Anlatmalarından Hareketle Ağıt Türü Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Gonca KUZAY DEMİR

Pages : 195-203

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2015-10-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Genellikle ölüm sebebiyle ortaya çıkan ve tüm kültürlerde çeşitli şekillerde sürdürülen yas tutma, Türk kültürünün takip edebildiğimiz en eski dönemlerinden günümüze kadar sürdürülen bir gelenektir. Özellikle insanın kendisine yakın hissettiği bir kişinin veya bir hayvanın ölümüne duyduğu üzüntü nedeniyle ortaya çıkan yas, aynı zamanda ölüm dışında çeşitli nedenlerle sevdiklerinden ve memleketinden ayrı olma hâlinde de görülebilmektedir. Böyle bir durumda ayrılık, ölüm gibi kavuşmanın mümkün görülmediği bir hâli ifade etmektedir. Türk kültüründe yas tutma geleneğine bağlı olarak sürdürülen geleneklerden biri ağıt yakmadır. Ağıt, Türk kültürünün takip edebildiğimiz en eski dönemlerinden günümüze kadar sürdürülen yas geleneğinin ürünüdür. Ağıt türü tanımlanırken, Dede Korkut Kitabı gibi günümüzde de sürdürülen pek çok gelenek ve göreneğe ve sözlü kültür ürünlerine yer veren Türk kültür hazinelerinden yararlanmak gerekmektedir. Bu bildiride, Dede Korkut Kitabı’nda yer alan ağıtlar üzerinde durulacaktır. Öncelikle ağıt türü üzerine yapılan tanımlar genel olarak değerlendirilecek, daha sonra Dede Korkut Kitabı’nda yer alan ağıtlar, anlatmalarda verilen bağlamları dâhilinde şekil ve yapı, içerik ve işlev özellikleri dikkate alınarak değerlendirilecektir. Böylelikle Türk halk edebiyatının en eski türlerinden olan ağıtın sınırlarının belirlenerek tanımlanmasına katkı sunulmaya çalışılacaktır
Keywords : Dede Korkut Kitabı, anlatmalar, ağıt, yas, tür