Kazak Halk Edebiyatında Bir Mizah Kahramanı Olarak Aldar Köse

Authors : Erdal ADAY, Kanat MOLDATAYEV

Pages : 79-90

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2016-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Kazak Halk Edebiyatında çok bilinen ve aynı zamanda mitolojik kahramanı olan Aldar Köse’den bahsedilecektir. Aldar Köse, diğer Türk dünyası fıkra kahramanları gibi halkı mutlu etmek için dünyaya gelen kahramanlardan biridir. Onun hakkındaki anlatıların konusu karmaşık ve felsefîdir. Aldar Köse’nin hem masallarda hem de fıkralardaki öne çıkan en önemli özelliği, aldatıcı bir tip olmasıdır. Aldar Köse ve Alaş Han adlı metinde aklı sayesinde zengin olur, Şık Bermes Şıpaybay adlı cimriye aklını kullanarak iyi bir ders verir, tüccarı hatta şeytanı bile kandırabilecek kadar zeki birisidir. Aldar Köse hakkında Kazak halk edebiyatında ciddi ve ilmi araştırmalar pek azdır. Ayrıca Türk Dünyasının ortak tipi olan Aldar’ın Anadolu sahasında yeterince tanındığını da söyleyemeyiz. Çalışmada, Aldar Köse hakkında anlatılan efsane ve hikâyelerden hareketle eserlerinin içeriği ve edebî değeri hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Aldar Köse tipinin tarihteki yeri, millî bir kahraman olarak gelecek nesillere manevî besin verebilen Türk dünyasının bir tipi olması üzerinde durulmuştur. Aldar Köse için anlatılan fıkralarının benzerlerinin Nasrettin Hoca için de anlatıldığı üzerinde durulmuştur. Aldar Köse ismi halk arasında daha çok efsane, masal kahramanı olarak geçmektedir
Keywords : Aldar Köse, Kazak folkloru, Özbek edebiyatı, Türk Halk Edebiyatı, Efsane kahramanı, kurnaz, hilekâr