Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Türk-Kültür Öğelerinin Kullanımı

Authors : İskender DAŞDEMİR, Saadet TEKİN

Pages : 215-228

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2018-06-27

Article Type : Research Paper

Abstract :GİRİŞ Toplumdan ve toplumu oluşturan bireylerin yaşamlarından bağımsız düşünülemeyen kültür bireylerin hayatlarıyla iç içe hatta hayatlarının kendisidir. İnsanların hayatında varolan yeme içme alışkanlıklarımdan tutun da eğlenme, giyim kuşam, cenaze, yas, alet, araç gereç, mimari, edebi eser gibi insanların ortaya koydukları değerler bütünüdür kültür insert ignore into journalissuearticles values(Eröz, 1969);. Kültür toplumun tamamının yaşantıları ve değerleriyle ilgilidir. Toplum olarak olayları algılayışımız olaylar karşısında gösterdiğimiz reaksiyonlar, duygu, düşünce, tutum ve değerlerimiz, inancımız, ekonomimiz, tarihimiz, dilimiz gibi toplumsal yapıyı oluşturan öğelerin şekillenmesine yardımcı olan ve tüm bunların kendisi olan kavramdır kültür insert ignore into journalissuearticles values(Talas, 2005);. Kültür hem toplumu toplum yapan öğeleri oluştururken diğer yandan da tek tek bireylerin hayatlarını etkileyerek toplumun kendisi olur çünkü toplumu oluşturan o toplumda yaşayan bireylerdir. Toplumdaki bireylerin dil, din, inanç, giyim kuşam, eğlence, araç gereç, mimari, gibi özellikleri toplumun özellikleri haline gelir, toplum olmak milli birlik milli beraberlik için önemlidir milletler birlikte beraberce yaşayabilmek için kendilerini bir arada tutan öğeleri yani kültürlerini gelecek genç kuşaklara aktararak bu birlik ve beraberliği garanti altına almış olurlar. Kültür aktarımı milletler için hayati öneme sahiptir. Bu bağlamda kültür aktarımını yapmak var olmaktır bu varoluşu milletler iki şekilde sağlarlar; birincisi eğitimdir eğitimle okul içinde ve okul dışında ortak tarih, ortak bilinç, ortak coğrafya şuuru öğretilir ve genç nesillerin içinde yaşadığı topluma uyum sağlayabilmesi için gerekli olan bilgi beceri değer ve tutumlar verilir. İkincisi ise toplumda yaşanacak her şey için ortak bir iletişim aracı yani toplumun tamamı için geçerli olan dildir insert ignore into journalissuearticles values(Güfta & Kan, 2011);. Bu bağlamda düşünüldüğünde hem eğitim hem de dil ile ilgili birinci dereceden yakın ve ilgili olan materyal ders kitapları olmaktadır. Ders kitapları toplumun her kesimi tarafından anlaşılan ortak dili kullanan bir kültür aracıdır. Sosyal bilgiler dersleri ilköğretimde hayat bilgisi dersinin devamı niteliğinde olup en önemli amaçlarında birisi de bireyin toplumsallaşmasına yardımcı olmak ve içinde yaşadığı topluma uyum sağlaması için gerekli bilgi ve becerileri kazandırmaktır. Yeni sosyal bilgiler programın da, sosyal bilgilere özgü amaçlara bakıldığında ders kitaplarının kültür aktarım amacıyla kullanılmasına özgü özel amaçlar belirlenmiştir insert ignore into journalissuearticles values(M.E.B., 2018);; ·          Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak vatanını ve milletini seven, haklarını bilen ve kullanan, sorumluluklarını yerine getiren, millî bilince sahip birer vatandaş olarak yetişmeleri, ·           Atatürk ilke ve inkılaplarının, Türkiye Cumhuriyeti’nin sosyal, kültürel ve ekonomik kalkınmasındaki yerini kavrayıp demokratik, laik, millî ve çağdaş değerleri yaşatmaya istekli olmaları, ·          Hukuk kurallarının herkes için bağlayıcı olduğunu, tüm kişi ve kuruluşların yasalar önünde eşit olduğunu gerekçeleriyle bilmeleri, ·          Türk kültürünü ve tarihini oluşturan temel öge ve süreçleri kavrayarak millî bilincin oluşmasını sağlayan kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesi gerektiğini kabul etmeleri, ·           Yaşadığı çevre ile dünyanın genel coğrafi özelliklerini tanıyarak insan ile çevre arasındaki etkileşimi açıklamaları ve mekânı algılama becerilerini geliştirmeleri, ·           Doğal çevrenin ve kaynakların sınırlılığının farkına varıp çevre duyarlılığı içerisinde doğal kaynakları korumaya çalışmaları ve sürdürülebilir bir çevre anlayışına sahip olmaları, ·           Doğru ve güvenilir bilgiye ulaşma yollarını bilen bireyler olarak eleştirel düşünme becerisine sahip olmaları, ·          Ekonominin temel kavramlarını anlayarak kalkınmada ve uluslararası ekonomik ilişkilerde millî ekonominin yerini kavramaları, ·          Çalışmanın toplumsal yaşamdaki önemine ve her mesleğin gerekli ve saygın olduğuna inanmaları, ·          Farklı dönem ve mekânlara ait tarihsel kanıtları sorgulayarak insanlar, nesneler, olaylar ve olgular arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirlemeleri, değişim ve sürekliliği algılamaları, ·          Bilim ve teknolojinin gelişim sürecini ve toplumsal yaşam üzerindeki etkilerini kavrayarak bilgi ve iletişim teknolojilerini bilinçli kullanmaları, ·          Bilimsel düşünmeyi temel alarak bilgiye ulaşma, bilgiyi kullanma ve üretmede bilimsel ahlakı gözetmeleri, ·           Toplumsal ilişkileri düzenlemek ve karşılaştığı sorunları çözmek için temel iletişim becerileri ile sosyal bilimlerin temel kavram ve yöntemlerini kullanabilmeleri, ·          Katılımın önemine inanmaları, kişisel ve toplumsal sorunların çözümü için görüşler belirtmeleri, ·          İnsan hakları, ulusal egemenlik, demokrasi, laiklik, cumhuriyet kavramlarının tarihsel süreçlerini ve günümüz Türkiye’si üzerindeki etkilerini kavrayarak yaşamını demokratik kurallara göre düzenlemeleri, ·          Millî, manevi değerleri ile evrensel değerleri benimseyerek erdemli insan olmanın önemini ve yollarını bilmeleri, ·          Ülkesini ve dünyayı ilgilendiren konulara duyarlılık göstermeleri, ·          Özgür birer birey olarak fiziksel, duygusal özelliklerinin; ilgi, istek ve yeteneklerinin farkına varması amaçlanmaktadır.   Sosyal bilgiler dersine özgü amaçlara bakıldığında amaçlarda bireylere topluma uyum sağlama adına verilecek bilgi beceri değer ve tutumlara yer verildiği görülmektedir tüm bu amaçları kazandırmada ise en önemli materyallerden birisi de ders kitaplarıdır ders kitaplarında Türk kültür öğeleri verilerek gelecek kuşaklara kültür aktarımı yapılmakta ve genç nesiller toplumun kültürünü benimseyerek topluma uyum sağlayacaktır. Bu anlamda eğitimde ders kitapları özellikle sosyal bilgiler ders kitapları toplumun birlik ve beraberliği için kültür aktarımında önemlidir. YÖNTEM Bu araştırma, nitel araştırma deseni benimsenerek gerçekleştirilmiştir. Veri toplama ve yorumlama sürecinde nitel araştırma desenlerinden gerçek durum çalışması insert ignore into journalissuearticles values(Instrinsic Case Study); olarak desenlenmiştir. Gerçek durum çalışmaları tek bir duruma odaklanan çalışmalardır. Odaklanan durum başka durumlarla aynı temsil özelliğine sahip olmasına rağmen kendi özelliği ve sıradanlığı içinde alınır ve değerlendirilir. Gerçek durum çalışmalarında teori geliştirilmez ve soyut ve genel fenomenleri açıklamak amaç edinilmez insert ignore into journalissuearticles values(Kaplan, 2013);. Çalışma grubu Bu nitel araştırmada katılımcılar, maksimum varyasyon amaçlı olarak seçilmiştir. Araştırmada sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler ders kitaplarında kullanılan türk kültür öğelerine ilişkin görüşlerini etkileyebileceği düşünülen mezun olunan üniversite bölümü, deneyim, farklı sınıf düzeylerinde derse verme vb. varyasyonlar dikkate alınarak istekli katılımcılar belirlenmiştir. Örneklem boyutu genelde fenomenoloji çalışmalarda 7-10 katılımcıdan oluşurken insert ignore into journalissuearticles values(Yıldırım ve Şimşek, 2011);; bu çalışma veri doygunluğuna ulaşabilmek için 13 sosyal bilgiler öğretmeni ile yürütülmüştür. Araştırmadaki öğretmenler insert ignore into journalissuearticles values(Öğretmen –A, -B,-C, -D, -E, -F, -G, -H, -I, -J, -K, -L, -M); farklı üniversitelerden mezun olup İzmir ilindeki farklı devlet okulunun farklı düzeylerindeki sınıflarda derse girmekte insert ignore into journalissuearticles values(5. Sınıf, 6. Sınıf, 7. Sınıf, 8. Sınıf ); olan ve eğitim fakültesinden mezun öğretmenlerdir. Öğretmenlerin öğretim deneyimleri 5 ile 23 yıl olarak değişmektedir. Bütün öğretmenler farklı zamanlarda öğrenme ve öğretim üzerine hizmet içi eğitimler almışlardır. Ders verdikleri sınıflardaki sınıflarda ki öğrenci sayısı 20-34 arasında değişmektedir. Verilerin toplanması Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan açık uçlu anket ile toplanmıştır. Anketinin oluşturulmasında literatürden ve uzmanların görüşünden yararlanılmıştır. Toplam üç uzman görüşü alınmış, 3 öğretmen ile ön deneme uygulaması yapılmıştır. Ön deneme sonucunda bazı düzenlemeler yapıldıktan sonra forma son şekli verilmiştir. Verilerin analizi Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde, içerik analizi kullanılmıştır. Anketteki açık uçlu sorulara verilen yanıtlar, bilgisayar ortamında yazıldıktan sonra içerik analizi yapılmıştır. Analizde verilerin kodlanması, temaların bulunması, kodların ve temaların düzenlenmesi, bulguların tanımlanması ve yorumlanması aşamaları izlenmiştir. Ham veriler normal sayfa yapısındainsert ignore into journalissuearticles values(alt, üst, sol sağ 2,5 cm); Times New Roman yazı karakterinde 12 punto ve 1,5 satır araladığında toplam 10 sayfa 2229 karakterden oluşmaktadır. İki ayrı araştırmacının kodlaması Uyuşum yüzdesi “Güvenirlik = Görüş birliği / insert ignore into journalissuearticles values(Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı); x 100” formülü kullanılarak hesaplanarak uyuşum yüzdesi %81 tespit edilmiştir. Araştırmanın geçerliğini sağlamak amacıyla edilen bulgular, herhangi bir yoruma yer vermeden ayrı başlıklar halinde, sık sık doğrudan alıntılara yer verilerek sunulmuştur. Doğrudan alıntılar yapılırken öğretmenler Ö1, Ö2 … Ö13  şeklinde kodlanmıştır.   Bulgular Çalışmanın bu bölümünde öğretmenlere uygulanan açık uçlu görüşme soruları incelenmiş ve sorulara alınan yanıtlar betimsel analiz yapılarak temalar ve temalara bağlı olarak çıkan kodlar ile kodların frekansları verilmiştir. Görüşme sorularından 3 farklı tema çıkmıştır;1. Tema, sosyal bilgiler öğretmenleri için türk kültür öğelerinin neler olduğu, 2. Tema, sosyal bilgiler öğretmenlerine göre sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alması gereken türk kültür öğeleri nelerdir, 3. Tema ise sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan türk kültür öğeleridir. Çalışma sonucunda ortaya çıkan sosyal bilgiler öğretmenleri için türk kültür öğelerinin neler olduğu 1. Temaya ilişkin bulgulara tablo1 de yer verilmiştir: tema kodlar frekans Sosyal Bilgiler Öğretmenlerine göre Türk-Kültür öğeleri Törenler insert ignore into journalissuearticles values(dini,milli,askeri); Taşınabilir el sanatları insert ignore into journalissuearticles values(halı,kilim,dokuma); Askeri malz. insert ignore into journalissuearticles values(ok,yay,kılıç); Gelenek-görenek Giyim-kuşam Yeme-içme Din insert ignore into journalissuearticles values(Şamanizm,göktanrı); Dil Giyim-kuşam Hayvancılık insert ignore into journalissuearticles values(at); Tarih Otağı-çadır Müzik insert ignore into journalissuearticles values(kam,baksı,davul,zurna); Yuğ töreni Fıkra insert ignore into journalissuearticles values(Nasrettin hoca); bayrak 32 28 24 23 18 18 18 17 17 15 15 14 13 12 12 11   Sosyal bilgiler öğretmeleri ile yapılan yapılandırılmış görüşme sonucunda sosyal bilgiler öğretmenleri var olan türk kültür öğeleri arasında en fazla dini, milli, askeri, düğün, şölenler, panayırlar insert ignore into journalissuearticles values(İslamiyet öncesi türk devleti); gibi törenleri en fazla türk kültür öğesi olarak belirtmişlerdir insert ignore into journalissuearticles values(F:32);. Sosyal bilgiler öğretmenleri törenlerin dışında çoğunluklu olarak, halı, kilim, koşum takımları, silah yapım malzemeleri, resim, nakkaşlık, minyatür sanatı, oymacılık, kakmacılık, çinicilik, hat sanatı gibi taşınır-taşınamaz el sanatlarını); insert ignore into journalissuearticles values(f:28); türk kültür öğesi olarak görmüşlerdir.  Sosyal bilgiler öğretmenlerinin en fazla cevap verdikleri  bir diğer türk kültür öğesi ise ok, yay, kılıç gibi askeri malzemelerdir insert ignore into journalissuearticles values(24);.  Öğretmenleri türk kültür öğesi olarak en az gödükleri öğeler ise yuğ törenleri insert ignore into journalissuearticles values(F:12);, Fıkralar insert ignore into journalissuearticles values(F:12); ve bayrak insert ignore into journalissuearticles values(f:11); tır. Sosyal Bilgiler Öğretmenlerine göre Türk-Kültür öğelerine ilişkin temaya verilen örnek cevaplar şöyledir; Ö3: …….Otağı, yay, kılıç, çadır evet bunlar Türk kültür öğeleridir ama aynı zamanda bayram törenleri, mutfak kültürü, eğitim kültürü sosyal yaklaşım sosyal değerlerde kültürün bir parçasıdır. Ahlaki değerler üzerine kurulu olan her şey örneğin Türk töresi gibi bunun yanı sıra adetler gelenek ve görenekler yani el öpmek bile mesela bence Türk kültürünün bir öğesidir. Mutfakta pişirdiğimiz yemek bile Türk kültürünün bence bir öğesidir. Giyim tarzımız bile dâhil olabilir. Bunları somut birkaç örnek ile sınırlı tutamayız. Büyüklere saygı göstermek bence genel anlamda Türk kültürünün bir öğesidir. Kadına duyulan saygıyı da buna dâhil edebiliriz. Bence bunlar Türk kültürünün temelidir. Ö7: ………giyim kuşam yeme içme konuları Türk mutfağı Türk müziği gibi bölümlerin bulunmaktadır. Kültürü oluşturan dinsel kavramlardan ilki Şamanizm ve Şamanizm felsefesi ve bunun getirdikleridir. Ö10: ….Bununla birlikte Gök tanrı inancı da bir başka öğedir. coğrafya alanındaki özelliklere bağlı olarak Oluşan sosyal hayatta hayvancılık faaliyetleri ve Askeri yapının kuvvetli olduğunu görüyoruz. bunların yanında at Demir taşınabilir araç gereçler ve göçebe yaşam başka öğelerdendir. bunların bir sonucu olarak pantolon ve gömlek Türk kültüründe yer alan giysilerdendir. Hayvancılığın ticari faaliyet olması sonucu yemek kültürü içinde et ağırlıklı bir beslenme ve hayvansal gıdalar öne çıkmaktadır. bir başka Türk kültür öğesi ise davul zurna gibi müzik aletleri yer almaktadır. Toplumsal hayattaki düğün törenleri bir başka öğedir. halı ve kilim dokumacılığı bilhassa çadır kültürü Türk kültürü içinde olmazsa olmazdır Ö12: ……Gelenekler görenekler, yemeklerimiz, bayramlarımız, ev döşeme tarzımız bizim kültürümüzü yansıtır. Orta Asya Türk kültüründen örnek verirsek otağı, kılıç, ok, yay, at binmek ve törenleri de sayabiliriz. …… El işleri, iğne oyası, Anadolu’ya ait kıyafetlerdeki çiçek desenleri, halk oyunları; harmandalı, çayda çıra, horon, zeybek, türküler, nazar boncuğu, yağlı güreş, cirit atmak da bizim kültür öğelerimizdir.     Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alması gereken türk kültür öğeleri nelerdir, temasına ilişkin bulgular Tablo2 de şöyle verilmiştir tema kodlar frekans Sosyal Bilgiler Öğretmenlerine göre, Sosyal bilgiler ders kitaplarında bulunması gereken türk-kültür öğeleri Gelenek-görenek insert ignore into journalissuearticles values(folklör,çocuk sevgisi,misafirperverlik); Törenler insert ignore into journalissuearticles values(dini,milli,askeri); sanat Yönetim biçimi Dil Mimari Din Destan Askeri malzeme Giyim-kuşam Demir Tarih Askeri Müzik at 30 22 22 21 18 16 14 14 12 12 12 11 11 10 9   Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler ders kitaplarında insert ignore into journalissuearticles values(5.sınıf, 6. Sınıf, 7. Sınıf); bulunması gereken türk kültür öğeleri temasında en fazla folklör, misavirperverlik, çocuk sevgisi, el öpme kadına saygı, doğaya saygı gibi gelenek ve göreneklerin insert ignore into journalissuearticles values(F; 30);ders kitaplarında yer almasını belirtmişlerdir. Bunun dışında dini, milli, panayırları, ad koyma ve askeri törenleri insert ignore into journalissuearticles values(F;22); ile halı, kilim, çadır dokumacılığı, oymacılık, kakmacılık, hat, minyatür, çinicilik, nakkaşlık gibi taşınır-taşınamaz el sanatlarını ikinci sırada belirtmişlerdir. Bunların dışında üçüncü olarak en fazla bulunması gereken türk kültür öğesi ise yönetim biçimi insert ignore into journalissuearticles values(f;21); dir. Öğretmenleri ders kitaplarında bulunması gereken türk kültür öğelerine en az verdikleri yanıtlar ise, ok, yay, kılıç,kalkan gibi askeri malzemeler insert ignore into journalissuearticles values(F;11); ile kam, baksı, davul, zurna, mehter gibi müziği insert ignore into journalissuearticles values(F;10); almışlardır. En az frekansa sahip olan türk kültür öğesi ise at insert ignore into journalissuearticles values(F; 9); öğesidir. Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alması gereken türk kültür öğeleri nelerdir. Temasına verilen örnek cevaplar şöyledir; Ö1……; Türk kültürüne ait silahlar, kıyafetler gibi fiziki kültür öğelerinin yanında eski Türklerin sosyal hayatlarını, törenlerini, gelenek göreneklerini ve kutlamalarını anlatan daha fazla kültür öğesi olması gerektiğini düşünüyorum. Öğrencilerim eski Türklere ait sosyal yaşamdan bilgiler içeren üniteleri daha çok seviyorlar ve ben de daha çok eğlendiklerini hissediyorum. Ö4……; Günümüzdeki toplumsal yaşantının da mutlaka sosyal bilgiler ders kitaplarında olması gereklidir. Günümüzde baktığımız zaman geleneklerin değiştiğini görüyoruz. Kendi kültürümüzü unutma aşamasına kadar geldik. Bu nedenle geçmişten gelen gelenek ve göreneklerimizi tabi ki de çağdaşlıktan da geri kalmadan sosyal bilgiler ders kitaplarına koyulması gereklidir. Bunlar kına gecesi, düğünler, yapılan törenler kitapta yer almalıdır. Özellikle folklor çok önemlidir. Folklor deyince sadece halk oyunları değil destanlar, şiirler, hikâyeler, düğünler de vardır. Aynı zamanda ülkede farklı farklı geleneklerin olduğu göz ardı edilmemelidir. Ancak ortak Türk kültür öğesi şeklinde verilmelidir.Kitaplarda kültürümüze ait birçok şeyden bahsedilmelidir. Yemekler, düğünler, törenler, bayramlar, misafirperverlik anlatılıyor. …… Ö8….; …. Türk müziği hakkında daha çok bilgilere yer verilmeli maalesef ihmal edilmekte, sanat öğeleri de ön plana çıkarılmalı ebru, hat, çini sanatı, halı kilim dokumacılığı bu sanat eserlerindeki motiveler ayrıca dönemin özellikleri hakkında bilgi verir kullanılan renkler ise Türk kültürünü yansıtır bir tek eserden birçok bilgiye düşünerek sorgulayarak kendileri ulaşabilirler. Bu öğeleri de ön plana çıkarmalıyız.   Sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan türk kültür öğeleri olan 3. Temaya ilişki bulgular tablo3 de yer almaktadır: tema kodlar frekans Sosyal Bilgiler Öğretmenlerine göre, Sosyal bilgiler ders kitaplarında bulunan türk-kültür öğeleri 5.sınıf Mimari insert ignore into journalissuearticles values(çadır, medrese, kervansaray, han,hamam, köprü,çeşme); El sanatları Halk oyunu Orta oyunu Törenler Kılık-kıyafet Yönetim Bağımsızlık insert ignore into journalissuearticles values(istiklal marşı,bayrak); Gelenek-görenek Müzik-horon Çinicilik Yiyecek-içecek Bakırcılık Demicilik Marangoz Dayanışma Türkü Lokum Hamam Nevruz Hıdırellez Güllaç Reçel Destan Minyatür Zeybek Ebru sanatı Keçecilik Asker uğurlama     6.sınıf Askeri malzemeinsert ignore into journalissuearticles values(ok,yay,kılıç); El sanatları Destan Tören Devlet yönetimi Çadır-otağı Nevruz Kına gecesi Mimari Demir Bağımsızlık At ordu düğün minyatür müzik dil din tarih resim gelenek-görenek     7. sınıf Mimari Devlet yönetimi Müzik Minyatür Askeri Tören El sanatları Bağımsızlık Destan Kahve Kılık-kıyafet Ahilik Dil Güreş hamam   36 26 25 24 23 21 20 20 18 15 14 13 13 13 12 12 12 12 12 11 11 11 11 11 11 9 9 8 7       42 34 23 22 21 20 15 13 13 13 12 12 10 9 9 8 8 7 5 5 3       32 30 28 27 19 18 17 16 16 15 14 13 12 9 7         Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre 5. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında bulunan türk kültür öğelerine bakıldığında en fazla olduğu söylenen türk kültür öğesi çadır, medrese, kervansaray, han, hamam, köprü, çeşme gibi mimari öğesidir. insert ignore into journalissuearticles values(F;36);, ikinci olarak, , halı, kilim, koşum takımları, silah yapım malzemeleri, resim, nakkaşlık, minyatür sanatı, oymacılık, kakmacılık, çinicilik, hat sanatı gibi taşınır-taşınamaz el sanatlarını öğesi gelmektedir. insert ignore into journalissuearticles values(F;26);, üçüncü olarak ise, hakl oyunları öğesi gelmektedir insert ignore into journalissuearticles values(F;25); en az olduğu belirtilen türk kültür öğeleri ise, Marangoz, Dayanışma, Türkü, Lokum, Hamam insert ignore into journalissuearticles values(F;12); öğeleri ile Nevruz, Hıdırellez, Güllaç, Reçel, Destan, Minyatür insert ignore into journalissuearticles values(F; 11); üçüncü en olduğu belirtilen türk kültür ise, Zeybek ve Ebru sanatı insert ignore into journalissuearticles values(F;9); bir diğer en az olduğu söylenen öğe ise, Keçecilik insert ignore into journalissuearticles values(F; 8); öğesidir. En az olduğu söylenen öğe ise, Asker uğurlama insert ignore into journalissuearticles values(F; 7); öğesidir. Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre 6. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında bulunan türk kültür öğelerine bakıldığında en fazla olduğu söylenen türk kültür öğesi, ok, yay, kılıç, kalkan gibi askeri malzemeler insert ignore into journalissuearticles values(F; 42); öğesi iken ikinci en fazla olduğu söylenen öğe ise, halı, kilim, koşum takımları, silah yapım malzemeleri, resim, nakkaşlık, minyatür sanatı, oymacılık, kakmacılık, çinicilik, hat sanatı gibi taşınır-taşınamaz el sanatlarını öğesidir. insert ignore into journalissuearticles values(F; 34);, üçün en fazla olduğu söylenen türk kültür öğesi destan insert ignore into journalissuearticles values(F; 23); öğesidir. 6. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabında en az bulunduğu belirtilen türk kültür öğeleri ise şöyledir; düğün ve minyatür insert ignore into journalissuearticles values(F; 9);, müzik ve dil insert ignore into journalissuearticles values(F; 8);, din insert ignore into journalissuearticles values(F; 7);, tarih ve resim insert ignore into journalissuearticles values(F; 5); gelenek-görenek  insert ignore into journalissuearticles values(F; 3); öğesidir. Sosyal bilgiler öğretmenlerine göre 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında bulunan türk kültür öğelerine bakıldığında en fazla olduğu söylenen türk kültür öğeleri şöyledir; çadır, medrese, kervansaray, han, hamam, köprü, çeşme gibi mimari öğesi insert ignore into journalissuearticles values(F; 32); ile devlet yönetimi insert ignore into journalissuearticles values(F:30); öğesi ve kam, baksı, davul, zurna gibi müzik öğesidir insert ignore into journalissuearticles values(F; 28);. 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında en az bulunduğu belirtilen Türk kültür öğeleri ise şöyledir; kılık-kıyafet insert ignore into journalissuearticles values(F; 14);, ahilik insert ignore into journalissuearticles values(F; 13);,  dil insert ignore into journalissuearticles values(F; 12);, güreş insert ignore into journalissuearticles values(F; 9);, hamam insert ignore into journalissuearticles values(F; 7); öğeleridir.   SONUÇ VE ÖNERİLER Sosyal bilgiler öğretmenlerinin Türk kültür öğelerinin ders kitaplarındaki kullanımına ilişkin görüşlerine bakıldığında Türk kültür öğelerinin neler olabileceği, bu kültür öğelerinden hangilerinin ders kitaplarına yer alması gerektiği ve ders kitaplarında yer alan Türk kültür öğelerine bakılmış ve karşılaştırma yapılmıştır. Bu bağlamda Türk kültür öğelerine ilişkin ders kitaplarında nedir?  ne olmalıdır? ve neler vardır? sorularının cevapları ortaya konmuştur. Bu sonuçlardan ilki öğretmenlerin Türk kültür öğesi olarak en fazla gördükleri törenler, el sanatlar, askeri malzemeler ve gelenek göreneklerdir. Öğretmenlerin ders kitaplarında olması gerektiğini düşündükleri kültür öğeleri ise gelenek görenekler, törenler, el sanatları ve yönetim biçimleridir. Ders kitaplarında var olan kültür öğelerine bakıldığında ise 5. Sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında el sanatları, mimari yapılar, halk oyunları ve törenlerdir. 6. Sınıfta askeri malzemeler, el sanatlar, törenler ve destanlar vardır. 7. Sınıfta ise mimari, devlet yönetimleri, müzik ve el sanatları vardır. Görüldüğü gibi öğretmenleri kültür öğeleri ile ders kitaplarında olması gereken kültür öğeleri çoğunlukla birbirleriyle benzerken ders kitaplarında olan türk kültür öğeleri 5. Ve 6. Sınıfta tamamen örtüşmektedir yani öğretmenlerin türk kültür öğesi olarak belirttikleri ile ders kitaplarında yer alması gereken öğeler ve ders kitaplarında hali hazırda verilen kültür öğeleri neredeyse birebir aynıdır. Bu bize sosyal bilgiler öğretmenlerinin alan hakimiyetlerinin yüksek olduğunu gösterirken aynı zamanda sosyal bilgiler öğretim programına da hakim olduklarını göstermektedir. Fakat 7. Sınıf sosyal bilgiler ders kitabında yer alan kültür öğelerine bakıldığında öğretmenlerin olması gereken kültür öğeleri ile örtüşmediği görülmektedir. Bu da bize sosyal bilgiler öğretmenlerinin 7. Sınıfta öğrencilerin gelişimsel özelliklerine uygun kültür öğelerini yeterince tahmin edemedikleri ya da program hazırlanırken olması gereken kültür öğelerine yeterince ağırlık verilemediğini gösterir.   Ders kitapların da yer alan Türk kültür öğelerine bakıldığında çoğunlukla maddi kültür öğeleri olduğu görülmektedir. Oysa ki kültür maddi ve manevi olmak üzere bir bütündür. Bu anlamda programda Türklerin yazılı ve maddi olmayan sözle ve tavıra dayalı olan ve toplumunun bir arada dayanışma içinde adaletli, hoşgörülü, yardımsever, misafirperver ve bağımsızlığına düşkün olan manevi kültür öğeleri eksik bırakılmıştır. Bunun yanında bugün küresel anlamda Türkleri tanıtan lokum, kahve, nevruz, yoğurt, pantolon, reçel, kımız gibi kültür öğelerine programda daha fazla yer verilmesi ve uygun kazanımlarla öğrencilere hissettirilmesi uygun olur
Keywords : Sosyal bilgiler dersi, Türk Kültür öğeleri, Yapılandırmacılık