İzmir-Gaziemir İlçesinin İsmine Dair Efsaneler ve Aydınoğlu Gazi Umur Bey

Authors : Seçkin SARPKAYA

Pages : 146-152

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2016-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Efsaneler belli bir anlatıcı tipine bağlı olmadan herkes tarafından sözlü bir şekilde yaratılıp, aktarılıp, kullanılabilen; yapısal olarak nesir ve kısa, konu olarak tarihî, tabiatüstü ve dinî unsurları içeren; işlev olarak da belli başlı adlandırmaları, nesneleri, coğrafî unsurları açıklayan, ahlak dersi ve öğüt içeren mesajlar veren, anlatıcısı ve dinleyicisi tarafından genellikle inanılan, gerçek ve kutsal kabul edilen ve bu hâliyle dinle ve inançla doğrudan bağlantılı halk anlatılarıdır. Birtakım yerlerin adlarıyla veya tarihî kişiliklerle ilgili efsaneler mevcuttur. Bazen efsanelerde anlatı şeması veya özellikleri sabit kalmakla birlikte efsanedeki karakterler değişebilir. Bazı anlatılar çeşitli tarihî kişilere atfedilebilir, anlatıların tarihî düzleminde bir karışıklık ile bir anakronizm ve adaptasyon görülebilir. Bunlarla birlikte bir efsane küçük bir bölgede bile farklı şekillerde anlatılabilir. Biz bu çalışmada İzmir’in Gaziemir ilçesinin adıyla ilgili efsaneleri inceledik. İncelememizde 2013 yılında yaptığımız derlemelerden elde ettiğimiz efsane metinlerini kullandık. İlk olarak efsanenin tanımına yer verdik. Ardından anakronizm ve adaptasyon unsurlarına değinip efsaneye konu edilen Gazi Umur Bey’in tarihi kişiliğiyle ilgili bilgi verdik. Ardından derlediğimiz efsanelerin daha önceden yayınlanmış metinlerine yer verip derlediğimiz metinleri inceledik. Sonuç olarak Gaziemir örneğinden hareketle bir yerin adıyla ilgili efsanelerin nasıl çeşitlendiği ve şekillendiğiyle ilgili tespitlere yer verdik
Keywords : Efsane, anakronizm, adaptasyon, Gazi Umur Bey, Gaziemir