emdi Sözcüğünün Yeni Uygurcadaki Anlamları Üzerine

Authors : Raile Abdülvahit KAŞGARLI

Pages : 181-189

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2016-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Yeni Uygurcada emdi şeklinde kullanılan sözcük, Türkçenin en eski yazılı kaynağı olan Orhun Abidelerinde amtı şeklinde geçmektedir. Günümüzde, lehçelerde indi, hazir, azır, endi, şimdi gibi şekillerde kullanılmaktadır. Sözlüklerde emdi sözcüğünün anlamının şimdi olduğu verilmekle beraber bu sözcüğün emdigiçe, emdigine, emdiki, emdilik, emdilikte, emdiletin şekilleri madde başı olarak verilmiştir. Yeni Uygurcada bu sözcüğün şimdi dışında artık, bu defa, madem, daha gibi anlamları da bulunmaktadır, yukarıdakilere ilaveten emdirek, emdila gibi şekilleri de kullanılır. Lehçeler arası aktarmada; sözcük anlamının bilinmesiyle birlikte sözcüğün eklerle genişlemiş şekillerin anlamlarının da bilinmesi, ayrıca sözdiziminde kullanış biçimine göre değişen anlamların dikkatlerden kaçmaması, önem arz etmektedir. Bu bağlamda çalışmamız, lehçeler arası aktarmalarda anlam yanlışlığını önlemeye katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Çalışmamızda emdi sözcüğünün ve onun türevlerinin Yeni Uygurcadaki anlamlarını, örneklerle açıklamaya çalışacağız
Keywords : Çağdaş Türk Lehçeleri, Yeni Uygurca, emdi, anlam