Tiyatro Eserleri Üzerinden Dünden Bugüne Sultan II.Abdülhamid Algısı

Authors : Ayşe ULUSOY TUNÇEL

Pages : 207-239

Doi:10.32449/egetdid.532336

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Edebiyat, tarihî olaylara getirdiği yorumlarla tarihî süreçlerin değerlendirilmesine katkıda bulunur. Bu misyonu, edebî türlerin içinde, gösteri boyutu da taşıdığı için özellikle tiyatro eserleri üstlenmiştir. Tarihî tiyatro eserleri bakımından zengin eserler üretmiş ülkelerin, tarih felsefelerinin de oldukça gelişmiş olduğunu söyleyebiliriz. Türk tiyatro edebiyatında Osmanlı padişahları ile ilgili çok sayıda oyun kaleme alınmıştır. Sultan II.Abdülhamid`i konu alan oyunlar ise özellikle II.Meşrutiyet döneminde ve ondan hemen sonra verilmeye başlanır. Bu oyunlarda tahmin edileceği üzerine II.Abdülhamid ve istibdat dönemi kıyasıya eleştirilir. Fuad`ın, Mesaib-i İstibdattan Sansür Darbeleri insert ignore into journalissuearticles values(1908);, Abdullah Sami`nin, Netice-i İstibdat insert ignore into journalissuearticles values(1908);, Ahmet Cevat Emre`nin, Yıldızın Sonu insert ignore into journalissuearticles values(1909); gibi. Bu oyunların bazılarında ise II.Abdülhamid`in eksen kişi olduğunu görürüz. Doktor Kamil`in Dönmez Yüz yahut Hürriyet Ordusu insert ignore into journalissuearticles values(1909);, Canlı Cenaze yahut Yıldızın Telaşları insert ignore into journalissuearticles values(1909);, Ahmet Bahri`nin Gasb ve Nedamet yine İhanet insert ignore into journalissuearticles values(1910);, Mehmet  İhsan`ın Hırs-ı Saltanat yahut İntikam-ı Meşru-u Millet insert ignore into journalissuearticles values(1911);, Abdülhalim Memduh ve Refik Nevzad`ın  Abdülhamid ve Genç Türk Bir Harem Ağası insert ignore into journalissuearticles values(1911);, Moralızade Vassaf Kadri`nin Yıldız Faciaları insert ignore into journalissuearticles values(1911);, Abdülhak Hamid`in Liberte insert ignore into journalissuearticles values(1913); adlı oyunları bahsettiğimiz türden eserlerdir. Cumhuriyet`ten sonra da II. Abdülhamid`in kişiliğine ve dönemine objektif yaklaşabilmiş oyunlar çok azdır. Necip Fazıl Kısakürek`in, Ulu Hakan insert ignore into journalissuearticles values(1969);, Güngör Dilmen`in, İttihat ve Terakki insert ignore into journalissuearticles values(1969);, Günsar Türköz`ün Hakan insert ignore into journalissuearticles values(1974);, Üstün İnanç`ın Gök Sultan.Abdülhamid Han insert ignore into journalissuearticles values(2016); oyunlarında, ya geçmişteki söylemin devam ettirildiğini, ya da geçmişe nispet yapmak istercesine, II.Abdülhamid`in çok yüceleştirildiğini; görürüz. Kemal Bekir`in, Düşüş insert ignore into journalissuearticles values(1975); adlı eseri ise, gerek tekniğinin sağlamlığı gerekse önyargılı olmayan bakış açısı ile ayrı bir yere sahiptir. 
Keywords : Sultan II Abdülhamid, Tarihî Tiyatro, 31 Mart Vak`ası