Hastalık Adları Bağlamında Kötü Ruhların Dönüşümü: Türkistan’dan Anadolu’ya

Authors : Kübra YILDIZ ALTIN

Pages : 159-180

Doi:10.32449/egetdid.568639

View : 17 | Download : 31

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarih boyunca çeşitli kültür dairelerine giren Türkler, farklı inançları benimsemişler ve “serbest kültür değişmesi” yoluyla kültürler arası alışverişte bulunmuşlardır. Demonik varlıkların isimleri bağlamında bu durum “üzüt, usal, yel, yek, çor, çort, demon, dev” gibi Türk lehçelerindeki farklı kullanımları beraberinde getirmiştir. Buradan hareketle çalışma, Türk kültürünün yayıldığı coğrafyalarda gelenekte yaşama kabiliyetine sahip unsurların kaybolmadıkları, aksine şekil veya işlev değiştirerek yaşamaya devam ettikleri varsayımı üzerine temellenmiştir. Söz konusu varsayıma paralel olarak Türk kültür coğrafyasında bugün çoğunlukla hastalık adı olarak kullanılan birçok kelimenin, eski inançlarda izleri bulunabilen kötü ruhların isim ve işlevlerindeki değişim ve dönüşümün bir devamı olduğu tespit edilmiştir. “Yapısal işlevselci” yaklaşımın yöntem olarak kullanıldığı bu çalışmada, yeraltından gelen ve hastalığa sebep olan kötü ruhlardan bazılarının dinî, sosyal, kültürel, coğrafî ve ekolojik değişimlere bağlı olarak asıl işlevleri unutulurken bazılarının ise genellikle hastalık adı biçiminde veya olumsuz bir anlamı çağrıştırarak yaşamaya devam ettikleri sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Türk İnanç Sistemi, Kötücül Varlıklar, Kötü Ruhlar, Hastalık, Yapısal İşlevselcilik