Hâfız-i Şîrâzî Kimdir?

Authors : Çetin KASKA

Pages : 515-548

Doi:10.32449/egetdid.597064

View : 13 | Download : 15

Publication Date : 2019-12-20

Article Type : Other Papers

Abstract :Hâfız-i Şîrâzî Fars edebiyatının en büyük ve en ünlü gazel şairidir. Şöhretine rağmen yaşamı hakkında çok az bilgi bulunmaktadır. Mevcut bilgiler de şiirleri gibi müphemdir. Öğrenimi sırasında Kur’ân ezberlediği için Hâfız lakabını almıştır. Hayatının büyük bölümü sıkıntı içinde geçmiştir. Gazellerinde konu bütünlüğü olan şairin dili akıcı, yumuşak ve coşkundur. Sa‛dî-i Şîrâzî gibi bütün İslam âlemine tesir etmiş ve divanına birçok şerh yazılmıştır. Hâfız’ın divanı Osmanlı dönemindeki medrese ve mahfillerde okunup tartışılmıştır. Hâfız kaside, rubâî ve kıtalar yazmasına rağmen şöhrete gazelleriyle ulaşmıştır. Gazellerinde mecazî anlamlar taşıyan aşk ve şarap mevzularını ele alan Hâfız başka şairlerin beyitlerini tazmin etmiştir. Hâfız da birçok şair gibi kendinden önceki veya dönemindeki bazı şairlerden etkilenmiştir. Hâcû-yi Kirmânî, Selmân-i Sâvecî, Hayyâm, Mevlânâ ve Sa’dî bu şairlerden bazılarıdır. Tasavvufa ilgi duyan Hâfız’ın tarikatı ve şeyhi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bu makalede Hâfız’ın hayatı ve şahsi ahvali, şiiri ve düşüncesi, irfanı, muhalif ve karşıtları, mezarı ve divanındaki fal konusu hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. 
Keywords : Hâfız i Şîrâzî, Gazel, Tasavvuf, Fars Edebiyatı