Büyük Çamlıca Dergâhı Tarafından Hazırlanan Bektaşi Tercemanları Kitapçığı

Authors : Kenan Ziya TAŞ, Özlem ÖZDEMİR

Pages : 483-512

Doi:10.32449/egetdid.1003291

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-24

Article Type : Review Paper

Abstract :Türk kültür tarihinde başlı başına bir araştırma sahası olan Alevi-Bektaşi kültürü, sözlü ve yazılı gelenekte pek çok ürün ortaya koymuştur. Ritüel ve ibadet törenleri sırasında icra edilen tercemanlar da şekil ve içerik bakımından bu kültürün özelliklerini taşıyan metinlerdir. Bu makalede, Bektaşi tarikatının farklı törenlerinde söylenen tercemanların Çamlıca Bektaşi Dergâhı tarafından bir araya getirilmesiyle hazırlanan Bektaşi Tercemanları adlı kitapçık tanıtılıp incelenmiştir. Makalenin giriş bölümünde Büyük Çamlıca Dergâhı ya da Tahir Baba Tekkesi olarak bilinen dergâh hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Alevi-Bektaşi kültürünün ürünü olan terceman ve gülbank kavramları ele alınmıştır. İkinci bölümde söz konusu terceman tanıtılarak şekil, konu, dil ve üslup özellikleri incelenmiştir. Ekler kısmında ise terceman kitapçığındaki Arap harfli metnin çeviri yazısı ve günümüz Türkçesine aktarılmış haline yer verilmiştir. İncelenen bu eserde Alevi-Bektaşi kültürüne ait post, tıraş, kurban gibi pek çok konuda söylenen tercemanlara yer verildiği görülmüştür. Bektaşi geleneğinde tercemanların yer aldığı çok sayıda yazma eser çoktur. Ancak bir dergâh bünyesinde hazırlanıp dergâhın kurumsal yayını olan terceman kitapçığı nadirdir. Bektaşi Tercemanları adlı eser, bu yönüyle dikkat çekmektedir.
Keywords : Bektaşi, Alevi, Terceman, Gülbank, Dua, Çamlıca Dergâhı, Tahir Baba Tekkesi