Hiciv Şairi Ahmetşah Karakaş ve “Selamname” Adlı Şiiri

Authors : Turdi Mettursun KARA

Pages : 461-482

Doi:10.32449/egetdid.993118

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-24

Article Type : Review Paper

Abstract :Uygur klasik edebiyatında önemli yer tutan şairlerden biri olan Ahmetşah Karakaş, 18. yüzyılında Hoten’in Karakaş nahiyesinde yaşamış ve hayatında hiciv türü başta olmak üzere birçok şiir yazmıştır. Bize kadar ulaşmamış olsa da bir divan sahibi olduğu kayıtlara geçmiştir. Onun Uygur klasik edebiyatının hiciv türüne olan katkısı çok büyüktür. Ahmetşah şiirlerinde hiciv türünden yararlanarak etkileyici dil ve mizahi anlatımıyla sosyal ilişkilerdeki kötülükleri ustalıkla yermiştir. Şiirlerinden günümüze sadece dört tanesi ulaşabilmiştir. Bunlardan, en çok bilinen, okunan ve araştırmacıların en çok dikkatlerini çekmiş olanı “Selamname” adlı şiiridir. Karakaş’ın “Selamname” adlı şiiri anlatım tarzı bakımında hiciv türünde, şiir biçimi bakımından ise muhammes şeklinde yazılmıştır. Muhammeste etkileyici, imajlı ve mizahi dil aracılığıyla ahlaka aykırı olan açgözlülük, yalancılık, vefasızlık gibi yaşadığı dönemin iğrenç, çirkin tarafları eleştirilmiştir. Şairin muhammeste kullandığı dilin halk diline yakın, akıcı, sade ve etkileyici olması nedeniyle şiir, istinsah edilip elden ele taşınarak ve bestelenip ağızdan ağıza yayılarak halk içinde güzel folklor numunelerine dönüşmüştür. Çalışmamızda hiciv şairi Ahmetşah Karakaş tanıtılmakla birlikte onun “Selamname” adlı şiirinin özellikleri, yazılma nedenleri üzerinde durulmuş ve şiirin Türkiye Türkçesine aktarması yapılmıştır.
Keywords : Ahmetşah Karakaş, Uygur, hiciv, Muhammes, Selamname