Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’ne Göre İstanbul’da Avcılık

Authors : Emre Kundakçi

Pages : 427-467

Doi:10.32449/egetdid.1292613

View : 100 | Download : 149

Publication Date : 2023-12-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Türklerin sosyal, dinî, askerî, iktisadi ve siyasi hayatında avcılığın izlerine ilk yazılı ve görsel Türk yadigârlarından itibaren rastlanılır. Bu çalışmada, Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’nin İstanbul kısmı avcılık faaliyetleri bağlamında ele alınmıştır. Bu çalışma, giriş ve üç ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Türklerde avcılığın önemi ve tarihi kısaca aktarılmıştır. Birinci ana bölümde Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’nin birinci cildinde yer alan bilgiler dâhilinde tarih boyunca İstanbul’daki avcılık faaliyetleri ele alınmıştır. Metin içerisinde dağınık ve iç içe verilen bilgiler, av bölgeleri ekseninde ele alınırken avlanan ve av için kullanılan hayvanlar, av alet ve yöntemleri; avcılık âdet, inanışları aktarılmıştır. Ayrıca İstanbul’da yer alan avcı esnaf ve bu esnafın yürüttüğü avcılık faaliyetleri hakkında da bilgi verilmiştir. İkinci ana bölümde, kapsam dâhilinde ele alınan metinde tespit edilen av hayvanları söz varlığı belirlenerek sözlükçe oluşturulmuş, hayvan isimlerinin kökenleri ile ilgili bilgiler aktarılmıştır. Üçüncü ana bölümde ise bu söz varlığı; kara ve deniz hayvanı isimleri olarak iki ana başlık altında alt kategorilere ayrılarak tasnif edilmiş, kökenleri/yapıları bakımından karşılaştırmaya uygun şekilde tablolaştırılmıştır. Tabloların altlarında, tespit edilen Türkçe hayvan isimlerinin tarihsel süreçte kullanımına dair notlar yer almaktadır.
Keywords : Evliya Çelebi, Seyahatname, İstanbul, avcılık, av hayvanları, söz varlığı