Priskos Yanılgısı: Margus Barışı’ndan Önce Ne Oldu?

Authors : Okan Çekil

Pages : 323-332

Doi:10.32449/egetdid.1347616

View : 79 | Download : 73

Publication Date : 2023-12-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Attila ve Bleda hükümdarlığındaki (yak. 435-445) Hunların Doğu Romalılar ile münasebetlerinde öne çıkan unsur, Roma Balkanlarındaki (Thraciae ve Illyricum) askeri mücadelelerdir. Bunlara dair verilerin önemli bir kısmı dönemin çağdaşı Priskos’un günümüze fragmanlarla erişen "Tarih”ine dayanmakla birlikte bu fragmanlar, X. yüzyılda derlenen bir külliyatta (Excerpta Constantiniana) korunmuş olup, teması gereği iki yönetim arasındaki elçilik faaliyetleriyle (excerpta de legationibus) ilgilidir. Priskos fragmanlarının bu durumu, Hun ve Doğu Roma devletleri arasındaki diplomasinin ardında yatan askeri-siyasi gelişmelerin takip edilmesi adına sunduğu bağlamların muğlak hale kalmasına neden olmuştur. Bu da konuya eğilen modern tarihçilerin fragmanlarda aktarılan gelişmeleri kronolojik bir çerçeveye yerleştirebilmek adına kendi kavrayışları dahilinde farklı kurgular geliştirmesine müsaade etmiştir. Bu nedenle Attila ve Bleda’nın hükümdarlıkları döneminde Hun - Doğu Roma münasebetlerinin kronolojik düzeni hususunda tarihi tanıklık olarak Priskos fragmanlarının doğasına ve kullanımına dayalı genel bir kargaşa ortamı mevcuttur. Bu çalışma, Attila ve Bleda’nın Doğu Roma İmparatorluğu ile –bilindiği kadarıyla- ilk askeri ve diplomasi münasebetleri kapsamında Margus Barışı’nı ihtiva eden fragmanın (fragman 1) ele alınış problemini berraklaştırmaya çalışmakla birlikte bu barışın ve öncesindeki gelişmelerin yeni bir kurgusunu önermektedir.
Keywords : Priskos, Attila ve Bleda, Margus Barışı, Doğu Roma İmparatorluğu, Excerpta Constantiniana