Dede Korkut Destanlarında Göçebe Oğuzların Savaş Stratejileri Üzerine Bir Deneme

Authors : Abdullah Temizkan

Pages : 573-592

Doi:10.32449/egetdid.1365218

View : 81 | Download : 112

Publication Date : 2023-12-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Dede Korkut destanlarında göçebe Oğuzların savaş stratejilerine ilişkin yapılan çalışmalarda strateji kavramının içeriği, yerleşik toplumların kurduğu devletlerin oluşturduğu kurumsal orduların uygulamaları göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. Biz genel kabul gören bu tanımların Göçebe orduları için geçerli olmadığını, göçebe ordularının kendilerine has bir stratejisi olduğunu düşünüyoruz. Üstelik göçebe Oğuzların uyguladığı strateji ve taktiklerin sadece savaş zamanına has olmadığını, Oğuzların hayat tarzının kendisinin bir strateji olduğunu ileri sürüyoruz. Dede Korkut destanlarının Oğuzların hayat tarzını yansıtan çok önemli metinler olduğu gerçeğinde hareketle düşüncemizi öncelikle bu metinlerle test etmeye karar verdik. Bu noktadan hareket ederken çalışmamızın temeline Pierre Bourdieu’nun strateji tanımını koyduk. Çalışmamızın teorik yaklaşımında ise Jill Deleuze ve Felix Quattari’nin Savaş makinesi teorisini benimsedik. Araştırmamızda doğal olarak Dede Korkut destan metinlerini kullandık ancak tezimizi daha güçlü desteklemek için bazı yerlerde Oğuz tarihine ilişkin bazı verileri de kullandık. Bu araştırma bize ordu toplum özelliği gösteren göçebe Oğuzların yaşam tarzının hayatın her anında savaşa hazır olan dinamik bir özelliğe sahip olduğunu gösterdi. Söz konusu çalışma bize Oğuz toplumunun ve bu toplumun her ferdinin sahip olduğu yetenek, donanım ve yatkınlıklarının bu stratejiyi oluşturduğunu göstermiştir.
Keywords : Dede Korkut, Oğuz, göçebe, strateji, savaş makinesi