Resmi Programdaki Örtük Mesajların Öğrencilerin Özgürlük Değerine İlişkin Algıları Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesi Özgürlük mü? Güvenlik mi?

Authors : Nurdan KALAYCI, Emel GÜNEŞ

Pages : 17-34

View : 17 | Download : 11

Publication Date : 2014-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖzBireyin ve toplumun şekillenmesini etkileyen değerler, eğitim sisteminin genel amaçları arasında yer almakta ve resmi/örtük programlar aracılığıyla bireylere kazandırılmaktadır. Bireyin değerlerin farkında olması, değerleri benimsemesi, yeni değerler üretmesi ve bu değerleri davranışlarına yansıtması büyük ölçüde eğitim sisteminin sorumluluğundadır. Bu nedenle, değerlerin öğrencilere kazandırılıp kazandırılmadığının belirlenmesine gereksinim vardır. Bu araştırmanın amacı, resmi program kapsamında yer alan örtük programın, öğrencilerin özgürlük değerine ilişkin algıları üzerinde etkisini ve bu etkinin kaynağını belirmektir. Bu araştırmada deneysel modelin son test kontrol gruplu seçkisiz deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 54 5. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmanın veri toplama aracı, iki açık uçlu sorudan oluşan bir formdur. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, fablın orijinal dilinden çevrilmiş hali ve programdaki değiştirilmiş hali öğrencilere anlatıldığında, öğrenciler tarafından benimsenen değerler arasında farklılık saptanmıştır. Öğrenciler, fablın programdaki şekliyle anlatıldığında daha fazla oranda köpek karakterini seçerken, orijinal dilinden çevrilmiş orijinal hali anlatıldığında daha fazla kurt karakterini seçmişlerdir. Öğrencilerin karakter seçimlerinin nedenleri incelendiğinde, köpeği benimseyenlerin, “beslenme, sağlık, barınma, sevgi ve güven” gibi temel ihtiyaçları; kurt karakterini benimseyenlerin ise “özgürlük” değerini öncelikli buldukları saptanmıştır. Resmi program ile örtük program örtüşmezse çelişki kaçınılmazdır. Eğitim programlarındaki bu çelişkiler, öğrencilere kazandırılmak istenen düşünce, değer ve tutumları da derinden etkilemektedir. Bu çelişkili durumu ortadan kaldırmak amacıyla, öğretim programlarının ve ders kitaplarının içerikleri sürekli olarak değerlendirilmeli ve geliştirilmelidir.
Keywords : Resmi program, örtük program, değerler, özgürlük, sosyal bilgiler öğretim programı