Tekke ve Zaviyelerini Kapatılmasının Ardından Hacı Bektaş Veli Dergâhı’ndaki Eşyaların Durumu

Authors : Hüsnü GÜRBEY, Mahsuni GÜL, Hakkı TAŞĞIN

Pages : 421-440

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2022-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Hacı Bektaş Veli Dergâhına ait eşyaları konu edinmektedir. Hacı Bektaş Dergâhı kapatılınca eşya ve kitaplar iki kez kayıt altına alınmıştır. İlk kayıt, kanun çıkıp yürürlüğe girmesiyle gerçekleşmiş ve ikinci kayıt ise Milli Eğitim Bakanlığı daire başkanı olarak Hamit Zübeyir Kosay ve heyet tarafından yapılmıştır. Hacı Bektaş Dergâhında bulunan eşya ve eserler, önce dergâhta bulunan bir odada toplanmış, Kırşehir’de depoya konulmuş, İstanbul’a gönderilmiş ve bir kısmı da şahıs elinde kalmıştır. Açık artırmayla satılan eşyalardan elde edilen gelirle dergâhta; ziraat numune okulu, jandarma binası ve okul yapılmıştır. Satıştan geride kalan eserler ve eşyalar da bir odada toparlanmıştır. Ardından Ankara’dan görevlendirilen heyet tarafından dergâhta bulunan ve kayıt altına alınan eşya ve eserler Ankara’ya Etnografya Müzesi için sevk edilmiştir. Hacıbektaş’tan gönderilen eser ve eşyalar, Ankara Kalesi’nde bir depoya konulmuş ve bir müddet sonra da Etnografya Müzesi ile Umumi Kütüphaneye devredilmiştir. Bunun dışında yurtiçinde kurulan yeni müzelerin eksik veya olmayan müzelik eserleri de Hacı Bektaş Dergâhı eşyalarından temin edilmiştir. Yine birçok mescit, okul vb. kuruluşlar için de yine eşyalardan bir kısmı gönderilmiştir. Bunların dışında uzun süre depolarda kalan eşyalar bakımsızlıktan bozulup çürüdüğü için kayıttan düşülmüştür. 16 Ağustos 1964 yılında Hacı Bektaş Veli Dergâhı müze olarak açılması kararı verilince başta Ankara Etnografya Müzesi olmak üzere, muhtelif müzelerdeki eşyalar ve şahıs elindekilerin de bir kısmı İbrahim Turan Bey tarafından temin edilerek müzede sergilenmek üzere getirtilmiştir. Sonuç olarak bu çalışma, Hacı Bektaş Veli Dergâhındaki eserlerin taşınması, farklı zamanlarda farklı neden ve gerekçelerle kayıtlardan düşürülmesi de dâhil dergâhın müze haline getirilme sürecini arşiv kayıtları ve araştırmalardan elde edilen verilerle ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Keywords : Alevi Bektaşi Kültürü, Hacı Bektaş Veli Dergâhı, Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması, Hacıbektaş Müzesi