Hak Halîlî Dergâhı’nın Bilgi Kaynakları

Authors : Kamil SARITAŞ

Pages : 119-142

View : 25 | Download : 31

Publication Date : 2022-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Dini tecrübe dinin fert ve toplum tarafından nasıl algılandığı ve yaşandığı ile ilgilenir. Birey ve toplum açısından dinin inanç, pratikler, tecrübe, bilgi ve etki boyutu gibi boyutlarını inceler. Bu inceleme “din” kavramı üzerinde olabileceği gibi, İslam, Hristiyanlık ve Yahudilik çerçevesinde de olabilir. Aynı zamanda dinlerin mezhepleri, tarikatları gibi sosyolojik, psikolojik, tasavvufi, fıkhî türedileri üzerinde de inceleme yapılabilir. Bu çalışmada İslam dinine mensup insanların yaşadığı Hak Halili Dergâhının temel dini tecrübe anlayışı ortaya konulacaktır. Hak Halîlî Dergâhının bilgi referansları Kur’an ve sünnettir. Dergâh; inanç, ahlak ve hayatı algılayış tarzı açısından Ehl-i beyt ve On İki İmamların düşüncelerine bağlıdır. İbadet ve ameli alanda Hanefilik Mezhebini, tarikat noktasında Kadirî tarikatını benimsemiştir. Dergâhın önemli ilkesi tevellâ ve teberrâ inancıdır. Çeşitli inanç ve ritüelleri Ehl-i beyt merkezinde, Alevi düşünce ve anlayışı potasında mezcetmiştir. Bu anlamda Hak Halîlî Dergâhı kendine özgü İslami yapılardan birisidir. “Hak Halîlî Dergâhında Dini Tecrübe” başlığı altında Hak Halîlî Dergâhının bilgi, inanç, dini pratikler ve etki boyutları incelenecektir. Çalışmada mevcut belgelerin yanında ses kaydı ve kişisel görüşmelerden de faydalanılacaktır. Dergahla ilgili spesifik birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışma ise diğerlerinden farklı olarak Hak Halili Dergâhını dini tecrübe anlayışı açısından inceleme amacındadır. Çalışmada saha taraması yapıldı. Şimdiye kadar dergâhla ilgili yazılan eserler/makaleler tahlil edildi. Nitel araştırma dâhilindeki gözlem, yapılandırma tekniği ve görüşme / mülakat yöntemi kullanıldı.
Keywords : Ehl i beyt, Alevilik, Kadirî, Dergâh, Hak Halîlî, Bilgi kaynakları