Mekân Tasarım Özellikleri Açısından Gelibolu Mevlevihanesi

Authors : Deniz DEMİRARSLAN

Pages : 43-67

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2014-12-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Dinî yapı olarak Mevlevihanelerin çeşitli bilim dalları içinde önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu yapıların özellikle mekân özellikleri açısından irdelenmesi Mevleviliğin gelişiminin anlaşılabilmesi bakımından büyük önem taşımaktadır. Özellikle semahane planlamasının tarihsel gelişimi Mevleviliğin tarihi gelişimini yansıtmaktadır. Ne yazık ki çoğu Mevlevihanenin ana yapılarının ahşap olması sebebiyle yanmış, yıkılmış ve günümüze dek ulaşamamış olmasından ötürü Türk yapı sanatı içinde Mevlevihanelerin mimari gelişimini izlemek zordur. Osmanlının en önemli donanma şehri Gelibolu’da bulunan Gelibolu Mevlevihanesi 17. yüzyılda kurulmuş ve bu tarihten itibaren Mevlevi kültürü Gelibolu ve çevresinde yayılmıştır. Gelibolu Mevlevihanesi günümüze dek ulaşabilen semahane binası ve genel mimari özellikleri bakımından en önemli Mevlevihanelerden biridir. Ayrıca, Gelibolu Mevlevihanesi günümüzde halen daha sema törenlerinin gerçekleştirildiği bir mekân olduğu için önemli bir eserdir. Bu çalışmada öncelikle Mevlevihanelerin mimari özellikleri incelenmiş; Gelibolu Mevlevihanesi ile ilgili yazılı kaynaklar ve rölöve çalışmaları araştırılmış; gözlem metodu ile mekân özellikleri tespit edilmiş ve sonuçta yapının mimari künyesi oluşturulmuştur. Sonuç olarak, Gelibolu Mevlevihanesi örneğinde Mevlevihanelerin mekânsal oluşumu irdelenmiştir.
Keywords : Gelibolu, Gelibolu Mevlevihanesi, Mevlevihaneler, Mevlevilik, dinî yapı