KARAAĞAÇ ARAP NUSAYRİ ALEVİLERİNDE ÖLÜM İNANÇLARI VE RİTÜELLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Halil Altay GÖDE, Hüseyin Kürşat TÜRKAN

Pages : 67-88

View : 22 | Download : 9

Publication Date : 2015-04-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk folklor araştırmalarının temel amaçlarından birisi mahallî kültürel unsurları ulusalkültüre, ulusal kültürel unsurları da evrensel kültüre taşımaktır. Bu sürecin başlangıcı olanmahallî kültür araştırmaları, küreselleşme sürecinde yerel unsurların öneminin giderek artmasıyladaha da değerlenmiştir. Akdeniz bölgesinde yer alan Hatay/Antakya, gerek tarihselsüreçlerde kazandığı önem gerekse de coğrafî konumu nedeniyle kavimler kavşağı ve giderekuygarlıklar beşiği özelliğine kavuşması bakımından halk edebiyatı ürünlerinin oluşumu veicra edilmesinde de önemli özgünlükler arz eder. Bu ürünlerin ortaya çıkmasında binlerceyıllık etkin dinsel ve toplumsal birikimlerin harmanlanmasının ve sürekli sentezlerin oluşmasınınbüyük payı vardır. Yöreye özgü somut ve soyut kültür değerleri araştırmalara konuedilmiştir. Hâl böyleyken Hatay’daki nüfusun ciddi bir bölümünü oluşturan Arap Alevilerine Nusayri ait gelenek, görenek ve dinsel icra biçimleri araştırmacıların dikkatini sıklıkla çekmiş;ancak halkbilimi açısından bu alanla ilgili bir araştırma henüz yapılmamıştır. Makalemizinkonusu olan Arap Alevileri, yani Nusayri Aleviler başta Hatay ve Hatay’ın ilçeleri olmaküzere Türkiye’nin birçok farklı yerinde yaşamaktır. İlaveten Arap Alevilerinin Suriye’de yaşadıklarınıbelirtmemizde de fayda vardır. Makalemizde Hatay’ın İskenderun ilçesine bağlıKaraağaç beldesinde yaşamını sürdüren Arap Alevilerinin ölüm inançları, cenaze uygulamaları,defin işlemleri, definden sonra yapılan uygulamalar ve ritüeller üzerinde bizzat alanaraştırması yapılıp başta yörenin tanınmış inanç önderlerinden biri olan Şeyh Hüseyin Şanlıolmak üzere konuyla ilgili bilgi alabileceğimiz diğer inanç önderi olan şeyhlerle de görüşülerekmakale oluşturulmuştur.
Keywords : Alevi, Hz Ali, Hatay, İskenderun Karaağaç, Arap Aleviliği, Nusayrilik, ölüm, cenaze, yıkama, defin, yas, uygulamalar