ALEVİ-BEKTAŞİ GELENEĞİNDE DÂRDAN İNDİRME CEMİ VE BU CEMİN TOPLUM YAŞAMINDAKİ ÖNEMİ

Authors : Nilgün ÇIBLAK COŞKUN

Pages : 271-280

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2013-04-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Dârdan indirme cemi, Alevi-Bektaşi geleneğinde Hakk’a yürüyen bir kişinin, yakınları aracılığıyla geride kalanlarla helalleşmesi, onların rızasını alması temeline dayalı bir cemdir. Böylelikle ölen kişinin ruhunun rahat ve huzura kavuşacağına inanılmaktadır. Günümüzde sosyo-kültürel hayatta meydana gelen değişimler, dârdan indirme cemini olumsuz yönde etkilemiştir. Dinî lideri bulunan kırsal çevrelerde bu cem düzenlenmeye devam etmektedir. Ancak şehir merkezlerinde taliplerin bir arada toplanmasının zorluğu, ekonomik açıdan sıkıntı yaşamaları, ayrıca üzerlerinde dinî açıdan bir kontrol mekanizmasının kurulamaması nedeniyle dârdan indirme cemi düzenlenememektedir. Oysaki Alevi-Bektaşi geleneğinde bireysel ve toplumsal huzuru sağlama açısından bu cemin önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu makalede Alevi-Bektaşilerin ölen bir canın ardından düzenlemekle yükümlü olduğu dârdan indirme cemi ele alınıp incelenmiştir. Çalışmamızda öncelikle gelenekteki ölüm ve ruh ile ilgili inanışlar üzerinde durulmuş, ardından yazılı ve daha çok sözlü kaynaklardan yararlanılarak dârdan indirme cemi hakkında bilgi verilmiştir. Cemin geçmiş dönemlerdeki şekliyle günümüzdeki düzenleniş şekli arasında karşılaştırmalarda bulunulmuştur. Çalışmamızın sonunda bu cemin toplumsal düzeni sağlama açısından günlük yaşamdaki anlam, önem ve işlevi konusu açıklığa kavuşturulmuştur.
Keywords : Alevi Bektaşi cemleri, ölüm ritüelleri, dârdan indirme cemi, lokma cemi, razılık alma erkânı