MERKEZÎ KURUMSAL OTORİTENİN ÖTEKİLEŞTİRDİĞİ BİR TOPLULUK: ANŞA BACILILAR

Authors : Ali SELÇUK

Pages : 169-186

View : 18 | Download : 25

Publication Date : 2013-01-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Anşa Bacılılar, Anadolu Aleviliği ve geleneksel Türk halk dindarlığının önemli bir bileşenidir. Anadolu Aleviliği içerisinde Anşa Bacılılar olarak bilinen topluluk, 19. yüzyılda Zile’nin Acısu köyünde yaşamış olan Anşa Bacı adındaki karizmatik lidere nispetle bu adla anılmaktadır. Anşa Bacılılar, kendi ocak sistemlerini yapılaştırmadan önceki dönemlerde Hubyar ocağına bağlı “Sıraç Alevi Topluluğu” içinde yer almaktadır. Ancak Anşa Bacılılar 19. yüzyılın ilk yarısında Sünnileştikleri gerekçesiyle Hubyar ocağına ve Hubyar Dedelerine tabiiyetlerine son vermiş, kendilerini bağımsız ocak ilan etmişlerdir. Kendine özgü sosyal yapı, değerler sistemi ile inanç ve kan akrabalığına dayalı kapalı bir toplum özelliğini taşıyan Anşa Bacılılar, inanç ve uygulamalarını canlı bir biçimde sürdürmektedir. Anşa Bacılıların ayrı bir topluluk olarak ortaya çıkışını, bu süreçte merkezî kurumsal otoritenin onları ötekileştirmesini kendisine konu edinen bu çalışma, Zile ve Çekerek’in Anşa Bacılı köylerinde hâlen devam eden nitel araştırma verileri ile Osmanlı arşiv belgelerine dayanmaktadır. Alan araştırmasından elde edilen veriler, katılımlı gözlem ve derinlemesine görüşmelerle elde edilmiştir. Yazılı ve sözlü gelenekten edinilen veriler anlamlandırılmaya ve yorumlanmaya çalışılmıştır. Nitekim merkezî otoritenin Anşa Bacılılar üzerindeki ötekileştirme politikasının dinî, siyasi, ahlaki ve baskı-yıldırma olmak üzere çok yönlü olduğu anlaşılmaktadır.
Keywords : Anşa Bacılılar, Sıraç, Sarrac Keçelileri, Kızılbaş, Osmanlı, Zile