KONİÇE DERGÂHI POSTNİŞÎNİ AMASYALI TÜRÂBÎ BABA VE ŞİİRLERİ

Authors : Orhan KURTOĞLU

Pages : 229-261

View : 26 | Download : 11

Publication Date : 2017-12-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahmed Yesevi geleneğinden gelen, İslamiyet ile eski Türk inançları gibi kaynaklardan beslenen ve Türk tasavvuf hareketi içerisinde millî ve önemli bir mevkide yer alan Bektaşilik, zaman içerisinde diğer pek çok tasavvufi hareket gibi kendi sanat ve edebiyat geleneğini de oluşturmuştur. Bu bağlamda zengin sanatçı ve edebî ürün kadrosuna sahip Bektaşi edebiyatı, aynı zamanda Türk kültür ve edebiyatının özgün bir kolunu oluşturmaktadır.14. yüzyılda Kaygusuz Abdal’la başladığı kabul edilen bu geleneğin edebî örneklerinde genel olarak din ve tasavvuf büyükleri övülüp, tarikatın usul, erkân ve ayininden bahsedilirken içerisinde Hurufiliğe dair de pek çok unsur bulunmaktadır.Hayatı hakkında şimdilik pek fazla bilgi bulunmayan Koniçe Dergâhı postnişîni Amasyalı Türâbî de Bektaşilik edebî geleneği içerisinde eser vermiş bir Bektaşî şeyhidir. Diğer pek çok mutasavvıf isim gibi Türâbî’de de asıl gaye tasavvufi düşüncelerini taliplerine aktarmak olduğundan şiirleri özenli bir dil, imlâ ve üsluba sahip değildir.Bu çalışmada Amasyalı Türâbî’nin taliplerine yer yer Hurufilik anlayışıyla örülü tasavvufi düşüncelerini aktarmak maksadıyla kaleme aldığı “Dürcü’l-hakâyık” adlı tasavvufi eseri tanıtıldıktan sonra, eser içerisinde yer alan ve çoğunluğu klasik Türk edebiyatının en popüler nazım şekli olan gazel şeklinde yazılmış 42 manzumenin metin tespiti yapılarak bu metinlerin şekil ve muhteva özellikleri üzerinde durulmuştur.
Keywords : Türk edebiyatı, Alevi Bektaşi edebiyatı, Hurufilik, Amasyalı Türâbî, Dürcül Hakâyık