ALEVÎ/KIZILBAŞLIK’TA OCAK KÜLTÜ

Authors : Hasan ÇELİK, Seda KIRTEKE

Pages : 115-132

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2017-03-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk kültürünün önemli inanışlarından sayılan ‟ocağın kutsallığıˮ anlayışı, tarihsel miras olarak günümüze kadar yaşatılmıştır. ‟Ocakˮ var olmanın ve hayatın temsilcisi durumundadır. Türk tarihinde bir çok anlamları beraberinde taşımakta olan ‟ocakˮ kavramı, eski Türk inanışlarının izlerini taşıyan Alevî/Kızılbaş toplumlarında da önemli teolojik ve sosyolojik karşılıklar bulmaktadır. Kendi inanç önderlerinin oluşturduğu yapılanmalar ‟ocakˮ kavramıyla ifade edilmekle birlikte, ‟seyyîd-i sâdâtˮ evlatları olarak kabul edilen ‟inanç önderleriˮ mutlak surede bir ocağa bağlı olmak durumundadırlar. Ocakların Alevî/Kızılbaş toplumlarında ‟kutsallıklarıˮ tartışılmaz bir konumdadır. Bu sebeple Alevî/Kızılbaş toplumuna mensup bireyler talipler bir ocağa bağlı intisap etmiş olmak ve erkânlarını bağlı bulundukları ocağın temsilcisi olan ‟dedeˮler aracılığıyla yürütmekle yükümlüdürler. ‟Ocaklarˮ, sosyal hayatın dizaynı açısından da son derece işlevsel konumlara sahip olan dini yapılanmalardır. Çalışmamızda; Alevîlikteki ‟ocak kültüˮnü, Alevî/Kızılbaş toplumunun Dersim menşeli ve ‟mürşîd ocağıˮ olarak kabul edilen Ağuiçen Ocağı hakkında ki genel bilgileri ve gerek Cumhuriyet tarihinin gerekse de Alevîliğin toplumsal hafızasının en önemli ‟inanç önderiˮ konumunda bulunmuş olan merhum Mürşîd-i Kâmil Seyyîd Hüseyin Doğan Dedeʼnin hayatını siz araştırmacıların dikkatlerine sunacağız.
Keywords : Ocak, Alevîlik Kızılbaşlık, kurum, işlev, din