ŞAH İBRAHİM VELÎ OCAĞI’NIN AMASYA YÖRESİNDEKİ İZDÜŞÜMLERİ

Authors : Harun YILDIZ

Pages : 127-138

View : 21 | Download : 10

Publication Date : 2013-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu Aleviliğinin sosyal yapılanması, bütünüyle ocaklara bağlı bir özelliğe sahiptir. Aslında dede ailelerini oluşturan ocaklar, Anadolu Alevi kültür ve geleneğinde önemli bir yere sahip olmakla birlikte, geleneksel anlamda Alevi topluluklarının sosyal ve kültürel ilişkilerini de şekillendirirler. Bu ocaklardan biri olan Şah İbrahim Velî Ocağı’nın Anadolu Aleviliği içindeki ocak geleneği içerisinde önemli bir yeri vardır. Şah İbrahim Velî Ocağı’nın merkezi, Malatya’nın Hekimhan ilçesindeki Ballıkaya Mezirme köyüdür. Eski bir yerleşim merkezi olan Ballıkaya köyü, köklü bir tarihe ve geçmişe sahiptir. Ocağa ismini veren Şah İbrahim Velî’nin Alevi/Bektaşi ocaklarına isim vermiş olan pek çok eren gibi, efsanelerin gölgesinde ve giz perdesi ardında kaldığı görülür. Onunla ilgili bilgilerimiz, büyük ölçüde halk arasında anlatılan sözlü kültüre ve değişik söylentilere dayanmaktadır. Bu yüzden onun hayatı ile ilgili olarak ayrıntılı bilgi sahibi değiliz. Bununla birlikte sözlü geleneğe göre, Şah İbrahim Velî’nin XV. yüzyılda yaşadığı tahmin edilmektedir. O, Anadolu Aleviliğinin tarihsel gelişiminde önemli bir yere sahip olan Erdebil Ocağı’nda yetişerek Malatya yöresine gelmiş ve bu yörede faaliyetlerini sürdürmüştür. Pek çok yörede mensubu bulunan Şah İbrahim Velî Ocağı’nın tarihsel anlamda zengin olan Amasya yöresinde de mensupları vardır. Bu çalışmada Amasya yöresinde yaşayan Şah İbrahim Velî ocağı mensuplarının inanç, ibadet ve sosyal yapıları değişik boyutları ile ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords : Alevi Bektaşi kültürü, Ocak, Dedelik, Ehl i Beyt, Horasan erenleri