SEYYİT TURAK’IN HACI BEKTAŞ’IN DOĞUMU VE HAYATI HAKKINDAKİ ESERİ

Authors : İsmail Hakkı AKSOYAK

Pages : 105-128

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2013-07-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Hacı Bektaş Velî’nin kimliği, nesebi, doğumu, hayatı ile ilgili kimi konularda birtakım belirsizlikler mevcuttur. Onunla ilgili bilgiler için en geniş kaynak durumundaki Velayetname ile tarih ve biyografi kitapları arasında, verilen bilgiler bakımından, tutarsızlıklar bulunmaktadır. Süleymaniye Kütüphanesi Fatih Kitaplığı 2724 numaraya kayıtlı eserin içerisinde yer alan Turak Seyyid’e ait bir risalede Hacı Bektaş Velî’nin doğumu, nesebi, çocukları, Anadolu’ya gelişi ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Eserin sonundaki kimi ifadelerden müellifin “Turak” isminde bir kişi olduğu anlaşılmaktadır. Yine sonda O’nun Hasan Baba isminde bir mürşidin dervişi olduğu ve eserini ona ithafen yazdığı bilgisini vermektedir. Eserde ağırlıklı olarak Hacı Bektaş Veli’nin doğumu ve Anadolu’ya gelişi anlatılmıştır. Anadolu yolculuğu sırasında gösterdiği kerametler üzerinde de ayrıntılı bir şekilde durulmuş, bu anlatım sırasında Hacı Bektaş’ın bir insan ve veli olarak sahip olduğu nitelikler sıralanmıştır. Hacı Bektaş Veli’nin doğumu, nesebi, veliliği, yüce kişiliği, temiz ahlakı, “Hünkâr, Hacı” olarak anılmasının sebepleri, kimi kerametleri, Anadolu’ya gelişi, Bektaşilik adap ve erkânı gibi konular işlenmiştir. Velayetname’de de yer alan olaylar/konular, söz konusu eserde kimi farklılıklarla, birbirinden bağımsız anlatılar şeklinde, yedi başlık altında işlenmiştir. Eserin doğrudan Velayetname’den özetlenmediğini gösteren kimi farklılıklar da bulunmaktadır. Yazarın üzerinde durduğu konularla bunları ele alış biçimi, onun üzerinde ihtilaf bulunan meselelere değinmek ve bunları açıklığa kavuşturmak amacı güttüğünü göstermektedir. Çalışmamızda söz konusu risalede yer alan bilgiler, özellikle Velayetname’dekilerle karşılaştırılarak değerlendirilecektir.
Keywords : Hacı Bektaş Veli, Velayetname, Hacı Bektaş Velinin yaşamı ve kerametleri