SÖZLÜ TARİH VE KÜLTÜR AÇISINDAN İMAM RIZA OCAĞI

Authors : Cem ERDEM

Pages : 257-278

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2013-07-09

Article Type : Research Paper

Abstract :Anadolu Aleviliği ocak teşkilatlanması ile yapısal olarak mevcudiyet kazanan bir örgütlenme özelliği göstermektedir. Ayrıca ocaklar, kendi arasında hiyerarşik bir yapı ile birbirini kontrol mekanizması içinde tutan birlikteliklerdir. Bu örgütlenmenin sosyal ve inançsal yapılanmasında en önemli kurumlardan biri ise dedelik kurumudur. Anadolu’nun pek çok bölgesinde temsilcileri bulunan İmam Rıza Ocağı, Alevi-Bektaşi inancı içersinde yer alan önemli ocaklardan biridir. İmam Rıza Ocağı dedeleri Anadolu’da Tunceli, Elazığ, Malatya, Kahramanmaraş, Erzincan, Erzurum, Sivas, Yozgat, Amasya, Tokat, Çorum illerinde inançsal pratiklerini halen devam ettirmektedirler. Bu çalışmada Çorum ili Mecitözü ilçesi Gökçepınar Köyü İmam Rıza Ocağı dedelerinden Hüseyin Solmaz Dede ile yapılan görüşmeye yer verilmiştir. Çorum ve Amasya illerinde İmam Rıza Ocağı’nın inançsaldüşünsel yapısı ile Alevi-Bektaşi inancının temel kavramlarına değinilecek bu çalışmada İmam Rıza Ocağının düşünsel yapısı ile inanç uygulamaları tespit edilmeye; inançsal yapının geleneksel yaşam üzerindeki etkileri irdelenmeye ve ocak büyüklerinin inanç uygulamalarını algılayış şekli aktarılmaya çalışılmıştır. Çalışmada İmam Rıza Ocağı inanç uygulamalarının yöresel olarak çeşitli değişiklikler gösterdiği tespit edilmiştir. Özellikle Doğu- Batı Anadolu istikametinde Bektaşilik tesirlerinin etkisiyle inançsal pratiklerde çeşitli farklılaşmaların olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Alevilik, İmam Rıza Ocağı, tarih ve kültür, Amasya Çorum, inanç, gelenek