Mustafa Âsım’ın Maktel-i Hüseyin’i: Nâle-i Uşşâk

Authors : Fatih SONA

Pages : 131-148

View : 20 | Download : 12

Publication Date : 2020-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Muhammed’in torunları Hz. Hüseyin ile ağabeyi Hz. Hasan’ın Müslüman toplumlarında ayrı, özelbir yerleri vardır. Hz. Hüseyin, kendini halife ilan eden Yezid’in askerleri tarafından Kerbelâ’da şehitedilmiştir. Bu acıklı olayı anlatmak için çeşitli eserler verilmiştir. Bunlardan birisi de 1856’da İstanbul’dadoğup 1904 yılında Trabzon’da vefat eden Mustafa Âsım tarafından yazılan Nâle-i Uşşâk’tır.Şair, bu eserini yazarken Koniçeli Kazım Paşa’nın Riyâz-ı Asfiyâ isimli eserini tanzir etmiştir. Eser141 beyitten oluşan bir mesnevidir. Şair eserine besmele ile başladıktan sonra bir büyük kişinin Hz.Hüseyin’in Kerbelâ’daki hüzünlü olayını anlatmasını istediğinden bu eseri yazdığını açıklamıştır.Şair, eserinde Hz. Muhammed’in, Hz. Fatıma’nın, Hz. Ebubekir’in, Hz. Ömer’in, Hz.Osman’ın, Hz.Ali’nin ve Hz. Hasan’ın ölümlerini anlatmıştır. Bundan sonra anlatacağı asıl konuya geçmiştir. Eseregöre Muaviye oğlu Yezid’i halife ilan etmiştir. Yezid, Hz. Hüseyin’in de kendisine uymasını istemiştir.Kûfe halkı Hz. Hüseyin’i tutacağını belirtip çağırınca o da oraya doğru yola çıkmıştır. Kerbelâ’yagelince Yezid’in komutanlarından olan İbni Ziyad ve askerleri onları kuşatmıştır. Bunlar önce onlarısusuz bırakmışlar, sonra ise saldırmışlardır. Hz. Hüseyin ve çevresindekiler sayıca çok az olmalarınarağmen kahramanca mücadele etmişlerdir. Ancak Şimr-i Zi’l-cevş adındaki kafir Hz. Hüseyin’i şehitetmiştir. Hz. Hüseyin’in ailesi ve dostları önce Şam’a sonra ise Hicaz’a sürgün edilmişlerdir. Bu olaybütün Müslüman âleminde üzüntülere neden olmuştur. Hatta gökteki melekler bile ağlayıp inlemişlerdir.Mustafa Âsım, eserinde tarihi gerçeklere uygun olarak olayı anlatmıştır. Bu çalışmada MustafaÂsım’ın Nâle-i Uşşâk isimli eseri değerlendirilmeye çalışılmış ve sonda ise eserin transkripsiyonlumetni verilmiştir. Ayrıca Koniçeli Kazım Paşa’nın Riyâz-ı Asfiyâ isimli eseriyle aynı veya farklı olanyönleri gösterilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Maktel, Mustafa Âsım, Kerbelâ, Nâle i Uşşâk, ölüm