CEP SAAT MOTİFLİ YAKAPINAR KÖYÜ TAHTACI MEZAR TAŞLARI

Authors : Hür Kamil BİÇİCİ, Necat ÇETİN

Pages : 143-170

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2016-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalenin konusunu; İzmir ili, Bayındır ilçesi, Yakapınar köyü mezarlığında bulunan Cumhuriyet dönemine ait 26 mezar taşı oluşturmaktadır. Mezar taşlarının tamamında ölüm tarihi, 16 örnekte ise ölüm tarihinin yanı sıra doğum tarihi de verilmiştir. Mezar taşlarının tümü dikdörtgene yakın gövde formundadır. Mermer malzeme ile yapılan taşlarda bazı ortak motifler dışında yoğun bir bezeme bulunmamaktadır. Mezar taşlarının ortak özellikleri tamamının üzerine cep saati motifinin işlenmiş olmasıdır. Saatlerin mevtanın ölüm saatini gösterecek şekilde işlenmiş olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle mezar taşları üzerine işlenen saatlerde farklı saat aralıkları tespit edilmektedir. Ölüm saatlerinin gündüz mü, gece mi olduğu belirlenememiştir. Mezar taşlarında geometrik, bitkisel ve nesnelerin kullanıldığı bir bezeme programı ile karşılaşılmaktadır. Bitkisel motifler olarak asma, çiçek, kıvrık dal, lale, menekşe ve servi, geometrik motifler olarak ay ve yıldız, nesneli bezeme olarak ise kravat, kurdele, zincirli cep saati şeklinde motifler dikkat çekmektedir. Cep saat motifli mezar taş- larının tamamı erkeklere ait mezar taşları olup bir örneğin dışında tümünün başlığı insan başı biçiminde düzenlenmiştir. Taşlar üzerindeki kitabelerde genellikle kişi veya sülalelere ait lakaplar verilmiş, ölünün sahip olduğu dini unvanlar veya meslekler taşlar üzerine işlenmemiştir. Mezarlıktaki taşlar, üzerlerindeki motif ve kitabeleriyle Tahtacı Türk-Alevi kültürünü yansıtmaları nedeniyle son derece önemlidir.
Keywords : Mezarlık, Alevi, mezar taşı, süsleme, cep saati