KAYGUSUZ ABDAL’IN İDEAL İNSAN TASAVVURU

Authors : Özlem Özdemir

Pages : 287-308

Doi:10.60163/tkhcbva.1600484

View : 81 | Download : 74

Publication Date : 2025-03-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Kaygusuz Abdal, 14. yüzyıl sonu ile 15. yüzyılın ilk yarısında yaşamış ünlü bir mutasavvıf şairdir. Türk tasavvuf edebiyatının Yunus Emre’den sonra gelen en büyük temsilcisi sayılabilir. Onun hem manzum hem de mensur eserleri, Alevi-Bektaşi zümrelere ait edebiyatın erken dönem örneklerini oluşturur. Eserlerinde tasavvufi anlayışa ve Alevilik ve Bektaşilik yolunun temel öğretilerine değinen Kaygusuz Abdal, bu anlamda insanın manevi yolculuğunu ve dünya hayatı boyunca sahip olması gereken manevi vasıflarının neler olduğunu da işlemiştir. Bu çalışmada Kaygusuz Abdal’ın şiirleri ve Saraynâme adlı eserinde yer alan insan tasavvuru ele alınmıştır. Bu bağlamda ilk olarak Alevilik ve Bektaşilikteki insan-ı kâmil kavramı üzerinde durulmuştur. Ardından insanın edinmesi gereken olumlu özellikler ile terk etmesi gereken olumsuz özellikler Kaygusuz Abdal’ın adı geçen çalışmaları özelinde sıralanmış, Alevilik ve Bektaşilikteki tasavvuf anlayışı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Böylece, Alevilik ve Bektaşilik yolunda ulaşılması gereken asıl hedef olan insan-ı kâmilin hangi vasıflara sahip olması gerektiği, Kaygusuz Abdal’ın fikir dünyası çerçevesinde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Kaygusuz Abdal, Alevilik ve Bektaşilik, Saraynâme, İnsan- Kâmil, Dört Kapı Kırk Makam