Sarı Pas (Puccinia striiformis f. sp. tritici) Hastalığına Dayanıklı Makarnalık Buğday Hatlarının Geliştirilmesi

Authors : Kadir AKAN

Pages : 661-670

Doi:10.30910/turkjans.633548

View : 31 | Download : 19

Publication Date : 2019-10-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Sarı pas insert ignore into journalissuearticles values( Puccinia striiformis f. sp . tritici );, salgını insert ignore into journalissuearticles values(epidemisi); oluştuğu yıllarda hastalığın şiddetine de bağlı olarak makarnalık buğday insert ignore into journalissuearticles values( Triticum durum );’da özellikle hassas çeşitlerin verim ve kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmaya 2006 yılında Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsünde farklı ıslah programlarınca geliştirilmiş 61 makarnalık buğday hattının ön seçimi insert ignore into journalissuearticles values(seleksiyon); ile başlanmıştır. Bu materyal, sarı pas hastalığının 3 baskın insert ignore into journalissuearticles values(dominant); popülasyonlarına karşı 2006-2016 yılları arasında sera ve tarla koşullarında yapay ve doğal salgın insert ignore into journalissuearticles values(epidemi); şartlarında test edilmiştir. Hastalık değerlendirmeleri Modifiye Cobb skalasına göre yapılmış olup enfeksiyon katsayısı ≤ 20 olan materyaller dayanıklı olarak değerlendirilmiştir. Araştırma materyalinin yetiştirme sezonlarına ve sarı pas hastalığı populasyonlarına göre hastalık reaksiyonlarının değişimlerini görsel olarak değerlendirmek amacıyla GGE-biplot analizi yapılmıştır. Çalışma sonucu hazırlanan GGE-biplot grafiğiyle görsel olarak dayanıklı genotipler etkin bir şekilde belirlenmiş olup yıllar üzerinden oluşturulan GGE-biplot grafiğinin PC1 ve PC2 eksenleri toplam varyasyonun %57,67’sini açıklamıştır. Grafikte en düşük PC1 değerleri ile 0’a yakın PC2 değerleri seçilen materyallerin sarı pas hastalığına dayanıklılığını en iyi şekilde açıklamıştır. Tüm çalışma materyali, her yıl hastalığın dominant popülasyonlarına karşı dayanıklı olarak belirlenmiştir. Bu hatlar, sarı pas hastalığı dayanıklılık ıslahı çalışmalarında dayanıklılık kaynağı olarak kullanılabilir.
Keywords : Makarnalık buğday Triticum durum L, sarı pas Puccinia striiformis,