Süsen (Iris germanica L.) Rizomlarından Elde Edilen Distilasyon ve Ekstraksiyon Ürünlerinin Verimliliği ve Koku Bileşenleri Üzerine Bir Araştırma

Authors : Nimet Kara, Hasan Baydar

Pages : 294-302

Doi:10.30910/turkjans.1230831

View : 90 | Download : 62

Publication Date : 2024-01-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Iris germanica L. bitkisinin rizomları, 2016 yılının Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında sökülerek hasat edilmiştir. Sökülen rizomlar kurutulduktan sonra beş yıl süreyle oda koşullarında muhafaza edilmiş, Clevenger aparatında su distilasyonu ile uçucu yağ ve hidrosol, Soxhlet aparatında ise n-hekzan ekstraksiyonu ile rizom resinoidi ve posa resinoidi elde edilmiştir. I. germanica rizomlarının uçucu yağ ve resinoid içerikleri hasat dönemlerine göre istatistiksel olarak (p≤0.01) önemli farklılıklar göstermiş, uçucu yağ oranı %0.12-0.24, resinoid oranı %2.97-6.80 arasında değişmiştir. I. germanica uçucu yağının ana bileşenlerinin α-iron (%27.38-43.27) ve ɣ-iron (%42.54-59.78), rizom resinoidinin ana bileşenlerinin miristik asit (%16.34-39.45), ɣ-iron (%13.15-31.49), α-iron (%6.93-15.26) ve heptokosan (%1.21-20.72), hidrosolün ana bileşenlerinin 6-metil-3,5-heptadien-2-on (%16.94) ve furfural (%12.27), posa resinoidinin ana bileşenlerinin ise heptakosan (%20.61) ve pentakosan (%8.61) olduğu tespit edilmiştir. Iris rizomları hasat edildikten sonra beş yıl süreyle bekletildiğinde, en yüksek uçucu yağ oranının ağustos ayında ve en yüksek resinoid oranının temmuz ayında hasat edilen rizomlardan elde edilmiştir. Rizom hasat dönemleri geciktikçe, rizom uçucu yağlarında genel olarak α-iron miktarı azalırken, ɣ-iron miktarı artmıştır. Diğer taraftan, ağustos ayında hasat edilen rizomlardan elde edilen resinoidin diğer aylarda hasat edilen rizom resinoidlerine kıyasla daha yüksek oranlarda α-iron ve ɣ-iron içermiştir.
Keywords : Iris germanica, Distillation, Extraction, Essential oil, Resinoid, Hydrosol