Türkistan Tarihi Araştırmaları Açısından Mühim Bir Gezgin: Henri Moser ve Eserleri

Authors : Oktay BERBER

Pages : 161-176

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2020-06-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk tarihi ve kültürü açısından son derece mühim bir coğrafya olan Türkistan hakkında geçmişte olduğu gibi günümüzde de pek çok çalışma yapılmaktadır. Söz konusu çalışmalarda yararlanılan kaynaklar arasında seyyahlara ait notlar yer almaktadır. Coğrafi, iktisadi, sosyal, kültürel, idari, askerî pek çok konuda gözlemlerin yer aldığı bu kaynaklara dayanarak döneme dair değerlendirmeler yapılabilmektedir. Bu bağlamda Türkistan hakkında bilgi veren seyyahlardan birisi de Henri Moser’dir. 1868 yılında Türkistan istikametine doğru ilk seyahatini gerçekleştiren Moser, bundan sonra birkaç defa daha bölgeye gitmek imkânı bulmuştur. Gerçekleşen seyahatler neticesinde gözlemlerini Fransızca olarak kaleme alan Moser, iki eserinde Türkistan’ın yapısı hakkında oldukça kapsamlı notlar aktarmıştır. Özellikle son dönemlerde seyahatnamelere dayalı olarak Türkistan hakkında hazırlanan çalışmalarda Henri Moser’in eserlerine yeterince yer verilmediği görülmektedir. Bu noktadan hareketle çalışmamızda Moser ve eserleri hakkında bilgi aktarılarak Türkistan tarihi üzerine yapılacak araştırmalara katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Keywords : Buhara, Hive, Taşkent, Türkistan`da Rus Hakimiyeti