Tsargrad’ın Türkler Tarafından Ele Geçirilişi Hikâyesi’nin Yazarı ve Yazımı Üzerine

Authors : Altay Tayfun ÖZCAN

Pages : 27-89

View : 18 | Download : 19

Publication Date : 2020-06-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Повесть о взятии Царьграда Турками insert ignore into journalissuearticles values(Tsar’grad’ın Türkler tarafından ele geçirilişi Hikâyesi); başlıklı Rusça bir metin, gerek çarpışmalarla ilgili canlı tasvirleri gerekse pek az kaynakta ifade edilen bilgileri ile İstanbul’un fethin kaynakları arasında dikkat çekici bir eser olarak kabul edilegelmiştir. Bununla birlikte eserle ilgili bilimsel incelemelerin, eserin kuşatmanın kaynakları arasındaki yerinden çok bir tarihî vesika olarak değeri üzerinde odaklandığı dikkati çekmektedir. Zira, burada varlıklarından bahsedilen Patrik ve İmparatoriçe, fetih ile ilgili güvenilir hiçbir kaynakta geçmediği gibi metin içerisindeki çeşitli konuşma ve dua metinleri de hiçbir eserde zikredilmez. Diğer taraftan anlatının Leonid adlı bir din adamı tarafından Troitse-Sergieva manastırında bulunan bir versiyonunda metnin, kuşatma sırasında Osmanlı ordusunda bulunan Nestor İskender adlı bir kişi tarafından kaleme alındığının ifade edilmesine karşın kaynağın diğer versiyonlarını ihtiva eden kroniklerde bu şekilde bir ibare bulunmaz. Bazı bilim adamlarının incelemelerini, söz konusu yazma eseri anlatının en erken versiyonu olduğunu kabul ederek metnin Nestor İskender tarafından yazıldığı temeli üzerine kurmuş oldukları bir gerçekse de anlatı içerisindeki pek çok kayıt, eserin daha çok duyumlara dayanılarak hazırlandığı ve bu ham metnin ilerleyen yıllarda Rusya’da dinî ve siyasî bir ekleme sürecinden geçtiği yönünde bir izlenim vermektedir. Bu çalışmada eserin nasıl teşkil edildiği ve İstanbul’un fethinin kaynakları arasında ne noktada bulunduğu incelenecektir.
Keywords : Osmanlı, İstanbul, Fetih, Nestor İskender, Leonid