STALİN’İN TÜRKİYE`DEKİ BEYAZ RUSLAR POLİTİKASI

Authors : Füsun Kara

Pages : 81-90

Doi:10.56252/turktarars.1533077

View : 26 | Download : 16

Publication Date : 2024-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Beyaz Ruslar, Rusya’da yaşanan çatışmalardan etkilenip ülkelerinden zor şartlar altında göç etmek sureti ile İstanbul’a ve Türkiye’nin çeşitli bölgelerine göç etmişlerdir. Bolşeviklerle olan çatışmalarından dolayı beyaz Ruslar olarak adları zikredilen geçmişten günümüze yaşamış olunan mülteci yaşam tarzını yaşamak zorunda kalmıştır. 1917 devrimi sonrasında Türkiye’de kalmak yada Türkiye üzerinden başka ülkelere geçmek üzere gelen sığınmacılar üç dalga halinde hareket etmişlerdir. İstanbul sığınmacılar için en yakın ve güvenli yer olmanın yanında bir ara istasyon görevi de görmüştür. Belirli bir sınıfı içermeyen Beyaz Ruslar arasında yoksul ve eğitimsiz kesimin yanında farklı etnik din ve kökenden olanlarda bulunmaktaydı. İtilaf Devletleri Beyaz Rusları, hem Ankara Hükümetine hem de Bolşeviklere karşı kullanmayı denemiş, ancak bu amaca istedikleri gibi yönlendirememişlerdir. Beyaz Rusların şehirde barınabileceği yerler, şehrin hem işgal güçleri hem de başka göçmenlerle dolu olması nedeniyle oldukça sınırlı bir durumdaydı. Tüm olanaksızlıklara ve şehirdeki izdihama rağmen boş bulunan her yere, yerleştirilmeye çalışılmıştır. Beyaz Rusların yerleştirilmesi konusunda yerli halk ve itilaf güçleri arasında bir takım problemlerde olmuştur. 1924 Ekiminde Seyrüsefer Talimatnamesi adı altında Beyaz Rusların Türkiye’ye gelmesi kesinlikle yasaklanmıştır. Türkiye bununla birlikte Sovyetlere 1925 yılı dostluk ve tarafsızlık antlaşmaları çizgisinde asla mülteci kabul etmeyeceğine dair söz vermiştir. Türkiye’de kalanların ise Türkiye cumhuriyeti vatandaşlığına başvurmalarını zorunlu kılmıştır. Bu tarihlerde Türkiye işgal dönemi boyunca itilaf devletleri tarafından beyaz Rusların yerleştirildiği Rus büyükelçiliğini, konsolosluğunu ve binalarını 1924 tarihine kadar Sovyet Hükümetine devretmiştir. 1936 yılına gelindiği zaman ise Beyaz Rusların toplu halde vatandaşlığa alındığı görülmektedir. İtilaf devletlerinin kontrolünde İstanbul’a yerleşen Beyaz Ruslar önce karantinada tutulup sonra sivil olanlar İstanbul’daki askeri birlikler ise, Çatalca, Gümrü, ve Geliboluya yerleştirilmişlerdir. İstanbul bu halkın özgürlük alanı olmuştur. Bu çalışmada Stalin dönemindeki Türkiye’ye sığınmış olan Beyaz Rusların, İstanbul ve civarına iskanı, Stalin’in Türkiye’deki Beyaz Ruslar politikası analiz edilmiştir.
Keywords : SSCB, Beyaz Ruslar, Türkiye, Göç, Politika