Osmanlı Mimarlık Tarihi Yazımında Risale-i Mimariyye

Authors : Gül KALE

Pages : 405-424

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2009-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Mimarlık tarihi üzerine yazılı kaynakların eksikliği, mimarlık kuramını ve mimarlık düşünce tarihini anlamakta önemli bir engel olarak belirmektedir. Ancak, anlamaya yönelik bu sorunun temeli mimarlık tarihi yazımına dair çok daha önemli bir noktaya dokunmaktadır. Mimarlığın düşünce tarihindeki yerini yadsıyan bu bakış, mimarlık kuramına yaklaşımı da problemli bir hale getirmiştir. Osmanlı dönemine ait mimarlık üzerine iki önemli yazılı eser uzun yıllar bu söylem doğrultusunda ele alınmıştır. Kültürel bağlamdan temellenen mimari anlamlar dünyasına girebilmek için bu iki temel kaynak çok geniş yorum olanağı sunmaktadır. Bu kaynaklardan birincisi Mimar Sinan’a ait olan yazma eserlerdir. İkinci önemli kaynak ise, 1614 yılında, Cafer Efendi tarafından Mimar Mehmet Ağa’nın yaşamıyla ilgili olarak yazılan Risale-i Mimariyye isimli kitaptır. Bu literatür yazısında Risale ile ilgili birinci derece kaynaklar ve genel mimarlık tarihi kitaplarında ve makalelerde Risale’ye referans veren çalışmalar tanıtılacaktır. Bu yolla, Risale’nin şu ana kadar yapılmış genel mimarlık tarihi araştırmalarındaki yeri yanında, Osmanlı mimarlık tarihindeki yaklaşımların ve dönüşümlerin Risale izdüşümünde ortaya konulabilmesi de amaçlanmaktadır.
Keywords : Cafer Efendi, Mimar Mehmet Ağa, Risale i Mimariyye, Osmanlı